تست شخصیت شناسی، اطلاعاتی نظیر از انگیزه ها، ترجیحات، امیال، مدل عاطفی و سبک تعامل خود با دیگران نشان میدهد.
سالها این تست ها توسط روانشناسان و حتی روان‌پزشکان تایید شده و مورد استفاده از روانشناسی کودک، تا زوح درمانی و درمان های فردی مورد استفاده قرار گرفته.
تست شخصیت شناسی چیست و چه کمکی به ما میکند
شخصیت، از ابعاد گوناگون اما همسو با یکدیگر تشکیل شده. مثلا احتمال اینکه فردی صداقت پایین و روانرنجوری بالایی را تجربه کند زیاد است.
فردی مبتلا به افسردگی، بیشتر خطر خودکشی یا اضطراب در او بررسی میشود تا دیگران انسان های سالم جامعه.
همانطور که کسی که ورزش میکند اتصور میشود از تغذیه‌ی خوبی هم برخوردار است.
پس شخصیت یکپارچه و هر قسمت از آن همگام با سایر ابعاد مانند یک ماشین حرفه ای کار میکند.
زمانی افراد به مشکلات شخصی، شغلی، تحصیلی یا روابط برمی‌خورند که:
- نظام یکپارچه فرد متلاشی شده
- هویت فرد با جامعه‌ی بیرون در هماهنگی نیست
- انعطاف پذیری روانی و شناخت او ناکامل از خود و دیگران به نظر می‌رسد
این ابعاد مختلفِ آدمی، در هر تست شخصیت شناسی مورد بررسی قرار میگیرد و در چنین حوزه هایی بررسی شده:
- بهداشت و سلامت روان
- شغل
- تحصیل
- بیماری های روانی
- روابط زناشویی
- و حتی مهاجرت و مهارت های فردی
ما میتوانیم با انجام تست شخصیت شناسی مسیری روشن تر که از توانایی ها و نقاط ضعفمان برآمده، ببینیم.
دقیق ترین تست شخصیت
یکی از زرد ترین عنوان هایی که متاسفانه مردم به دنبال آن می‌گردند، دقیق ترین، بهترین، قوی ترین تست شخصیت شناسی هست.
در حالی که ذهن و روان آدمی دقیقا جای ثابت و مشخصی ندارد که مشاور یا هر نوع درمانگری دست روی آن نقطه بگذارد و به آن نمره دهد.
اما شما میتوانید بهترین رویکرد درمانی متناسب را با آگاهی و متعادل برخورد کردن اتخاذ کنید.
دقیق ترین تست شخصیت شناسی که وجود ندارد، ولی آنچه که هست تست همراه با شرایط بالنی است.
اگر نزد روانشناسی بروید و بدون هیچ صحبت و پیش‌اگهی از شما تست گرفته و نمره را برایتان تفسیر کرد باید خواستار تفسیر دقیق او با ابعاد شخصیتی خودتان باشید.
فروید به عنوان پدر روانکاوی میگوید: بسیاری از ابعاد شخصیت آدمی در ناخودآگاه او جای گرفته.
از این گفته میتوان نتیجه گرفت که رسیدن به شخصیت نه تنها با صد ها ساعت مکالمه بلکه با تستی چند دقیقه‌ای به هیچ عنوان به دست نمی‌آید.
بهتر خواهد بود برای رسیدن به دقیق ترین تست شخصیت، آزمون گرفته شده همراه با مشاهده و پرسش و پاسخ های بالینی درمانگر باشد.
دسته بندی تست شخصیت شناسی
به طور کلی میتوان تست شخصیت شناسی را به دو دسته تقسیم کرد:
- سالم (بهنجار)
- ناسام (نابهنجار)
این دسته بندی به این معنا نیست که صد در صد تمام کسانی که تست های نابهنجاری میدهند، اختلال روانی یا روان‌پریشی ارثی دارند بلکه تمرکز برخی تست های شخصیت شناسی محوریت این بخش را تشکیل میدهد.
آزمونگر ممکن است محتوای آزمون را برای شخصیت های سالم و به دست آوردن اطلاعات تکمیلی استفاده کند که به معنای غلط بودن آن نیست.
مثلا با اینکه تست شخصیت شناسی “پنج بزرگ” یا NEO برای افراد بهنجار و دارای سطح سلامت عمومی استفاده میشود؛
گاها میتواند سطوح بیش از حد بالا یا پایین یکی از مولفه ها مانند برونگرایی، توافق پذیری یا روانرنجور نشانه‌ی اختلال روانی در نظر گرفته شود.
نکته حائز اهمیت در مورد هر نوع تست روانشناسی این است که آنها نباید تنها یک ویژگی مثلا ” انعطاف پذیری” را اندازه بگیرند زیرا ابعاد روحی روانی انسان بسیار گسترده و پیچیده تر است.
1. تست شخصیت شناسی پنج بزرگ
تست شخصیت شناسی پنج بزرگ یا NEO برای سنجیدن بیشتر در حوزه های شغلی و کاری مناسب است. یکی از معروف ترین و پرکابرد ترین آزمون ها است که نکته های کامل و شایان توجه‌ای به آزمودنی میدهد.
NEO نئو، دارای پنج مولفه ی اصلی است:
- برونگرایی E
- ثبات عاطفی N
- توافق‌پذیری A
- وظیفه‌شناسی C
- گشودگی به تجربه O
- مثلا کسی که دارای توافق پذیری بالایی هست میتواند در کارهای گروهی شرکت کار کند.
- اما احتمالا یک مدیر موفق که باید به دیگران دستوراتی دهد و راهبرد های انفرادی اتخاذ کند از سطح توافق پذیری پایین تری برخوردار است.
- گشودگی به تجربه با نمره ی بالا برای افراد با شغل دفتری و یک جا نشینی مناسب نیست.
- افراد گشوده به تجربه، همانطور که از اسم آن برمی‌اید، نیازمند ارتباط با افراد، اشیا و چیزهای جدید هستند و در این امور بسیار موفق خواهند بود.
هر کدام از پنج مولفه ی تست شخصیت شناسی نئو، دارای دو طیف است که از کم تا زیاد را شامل میشود؛ از برونگرایی یا درون گرایی و از ثبات عاطفی تا بی‌ثباتی عاطفی.
در ادامه هر کدام از این پنج حوزه را با شما بررسی می‌کنیم که چه شخصیت هایی را می‌سازند.
1. برونگرایی E
افراد با نمره ی برونگرایی؛ خونگرم، جسور با توانایی های ارتباط بالا هستند.
افراد برونگرا، اجتماعی و در فهم تمایلات اجتماعی بسیار توانا جلوه میکنند.
E بالا O پایین (برون‌گراهایی که نسبت به تجربیات جدید باز نیستند)
- به طور خلاصه آدمهای خانه نشین!
- افرادی که شرکت در فعالیت های آشنا و انفرادی را ترجیح میدهند.
- انجام کارهایی مثلا تلویزیون دیدن، خواندن کتاب و فعالیت در بین گروه دوستان را لذت بخش میدانند.
- انجام کارهای اصلی و متعارف را دوست دارند
E پایین O پایین
- درونگرا ها در این دسته‌بندی قرار میگیرند!
- علایق آنها به کنکاش هایی ربط دارد که به تنهایی میتوانند انجام دهند.
- خواندن و فعالیت های هنری برای این افراد جذابیت بالایی دارد زیرا میتوانند خود را به صورت مستقل گسترش دهند.
- غرق فعالیت هایی میشوند که آنها را برای متفکرِ خلاق بودن به چالش میکشانند.
E پایین A پایین ( اجتماعی نیستند اما از توافق پذیری پایینی برخوردارند)
- این افراد اگر با شما بازی مثل مافیا انجام بدهند مشخص میشوند؛ یعنی رقابت کننده ها!
- تعاملات اجتماعی را یک نوع رقابت می‌بینند.
- گارد گرفته و دیگران را دشمنان بالقوه می‌پندارند. ( رگه هایی از پارانویا در اینجا بررسی میشود)
- حریم خصوصی را به هر چیزی ترجیح میدهند.
- انگیزه های خود را از دیگران پنهان نگه میداند.
E بالا A بالا
- در یک کلام مدیران شرکت ها، سر مربی ها و رهبران!
- افرادی که مصمم در ابراز عقاید خود هستند.
- از ارائه ارزش ها و راه حل ها به کثیری از افراد واهمه ندارند.
- در سطح بالاتر، این افراد خودشیفته و پر مشغله جلوه کرده و نقطه نظرات دیگران را مورد توجه قرار نمیدهند.
E پایین A بالا
- انسانهای ساده و بی اعتنا !
- نشان دهنده ی افرادی ست که در روابط متواضع و نسبتا آرام هستند.
- این افراد تنهایی را ترجیح میدهند اما به راحتی با اراده و خواست گروه کنار می آیند.
- افراد قابل اعتماد و شفیق در هر جمعی!
- گاهی وقتی نیازهایشان تامین نمیشود جرات بیان آن را ندارند.
- ممکن است به راحتی مورد بهره بری برای اهداف دیگران قرار بگیرند.
2. ثبات عاطفی N
ویژگی بعدی، میزان روانرنجور‌خویی و در آنسوی طیف، ثبات هیجانات و انرژی است.
انسانهای دمدمی، افسرده، با خلق و خوی هیجانی و احساس بالا و پایین زیاد در زندگی ( رگه هایی از دو قطبی اینجا بررسی شده) افرادی هستند که نمره N بالا در تست شخصیت شناسی خواهند داشت.
N پایین E پایین
- در ارتباطات عاطفی تا حدودی سرد هستند.
- خیلی تحت تاثیر عوامل عاطفی قرار نمیگیرند.
- در صورت شدید بودن این عنصر در پاسخ به تست شخصیت شناسی، بدبینی افسرده کننده را نشان میدهد.
N بالا E بالا
- افرادی که شدیدا عاطفی هستند؛ کاملا برعکس قبلی!
- آنهایی که طیف کامل هیجانات را تجربه میکنند.
- در حالت افراطی، هیجانات ناپایدار دارند و بین هیجانات به راحتی در نوسان اند.
- ممکن است حالت نمایشی داشته باشند که باعث تجربه روابط درام میشود.
- البته در حالت کنترل اینها میتوانند روابط عمیق و عاشقانه ای بسازند.
N پایین E بالا
- خوشبین های شادمان در این دسته قرار میگیرند!!
- همان هایی که نگاهی مثبت به آینده دارند.
- برنامه ریزی هایی واقع بینانه از آنچه می‌خواهند در چنته‌شان قرار گرفته.
- با مردم روابط دوستانه دارند و از ناامیدی خود را رها کرده ولی سریع عصبانی میشوند.
- در حالت افراطی آنها جنبه های منفی و ناراحت کننده تر زندگی را انکار و فقط لذت و شادی را تجربه میکنند.
3. گشودگی به تجربه O
O، مخفف OPENESS به معنای باز بودن نسبت به احساسات و اتفاقات یا همان گشودگی به تجربه است.
این افراد تمایل به مکان ها، آدمها و اتفاقات جدید دارند.
N پایین O پایین
- مدافعان با حساسیت پایین؛ احتمالا بهترین عنوان برای توضیح نمره آنها در تست شخصیت شناسی نئو همین است.
- افرادی که تمایل دارند روی رفتار های عینی و نه ذهنیات تمرکز کنند.
- به راحتی نگران و ناراحت نمیشوند بلکه انرژی خود را جهت حل مسئله میگذارند.
N بالا O پایین
- این اشخاص مدافع ناسازگار هستند.
- از مکانیسم دفاعی ابتدایی برای غلبه بر مشکلات استفاده میکنند.
- آنها سوای اینکه احساسات خود را نادیده میگیرند به انکار شرایط سختی که در آن حضور دارند نیز اظهار میکنند.
- معمولا به همین جهت برای حل مشکل، بینش ضعیفی دارند.
- آنها واکنش های منفی هیجانی در زمان مشکل را نشان میدهند؛ مانند افسردگی، اضطراب و …
N بالا O بالا
- مدافع بیش حساس، این گروه را در تست روانشناسی نئو تشکیل میدهند.
- افرادی که مستعد انجام هر کنشی هستند که در موقعیت میتواند اشتباه از آب در بیاید.
- این افراد با ایجاد موقعیت های عجیب و دشوار، تصویر ذهنی خود را عملی می‌سازند.
- افکارشان با توجه به نمره ی آزمون نئو میتواند آنها را به ستوه در بیاورد و منجر به نشخوار فکری و حتی وسواس شود.
N پایین O بالا
- اجازه نمیدهند بد اقبالی آنان را از پا در بیاورد.
- معمولا از زبان استعاری و هنر برای غلبه بر استرس استفاده میکنند.
- آنها در هر شرایط سازگاری خوبی دارند، میتوانند هیجانات منفی را کنترل کنند به طوری که با حل مسئله به صورت خلاقانه تداخلی ایجاد نکند.
4. توافق‌پذیری A
همانطور که بالاتر هم اشاره شد این افراد به خوبی میتوانند با دیگران منطبق شوند. درگیری اضافی ایجاد نمی‌کنند و مسئله را واضح و شفاف می‌بینند و اظهار عقیده دارند.
اگر در آزمون نمرات بالایی از توافق پذیری داشته باشند در شغل هایی مثل
- معلمی
- استادی
- امور مشترکین
- ادمین کتابفروشی یا فروش هر چیزی
- آنها میتوانند با نشان دادن صلح از خود دیگران را نیز به همین امر دعوت کنند.
N پایین A پایین
- آدمهای خونسرد !!
- آنهایی که به خشم پاسخ حساب شده نشان میدهند.
- به ندرت خشم خود را علنی میکنند.
- گاها ممکن است به همین دلیل، افرادی انتقامی و کینه ای باشند.
- در سطح جنایت کارانه میتوانند فریبکار و افراطی ایفا نقش کنند.
N بالا A پایین
- آدمهای دمدمی مزاج، تند مزاج و در ابراز خشم راحت!
- معمولا در قضاوت پیامد های ابراز خشم خوب نیستند.
- در سطوح بالاتر نمرات تست شخصیت شناسی، نمود های فیزیکی یا کلامی پرخاشگری نشان میدهند.
N بالا A بالا
- احساس ترس به راحتی آنها را فرا میگیرد.
- زمانی که نمیتوانند خشمشان را بروز دهند نشخوار فکری میکنند.
- دارای خود سرزنش گری هستند.
- خشم فروخورده و ترس در تمام ابعاد زندگی خود و نزدیکان تاثیر گذار خواهد بود.
N پایین A بالا
- شخصیت های آسان گیر در این دسته قرار گرفته‌اند.
- به راحتی عصبانی نمیشوند.
- جوک ها و توهین ها را نادیده میگیرند.
- اگر واقعا مورد توهین زیاد قرار بگیرند از خود جسارت نشان میدهند اما این کار را با ارامش و محترمانه انجام خواهند داد.
5. وظیفه‌شناسی C
- افراد با نمره‌ی بالا c موظف به قوانین و مقررات هستند.
- در نتیجه برای کارهای خارج از چهار چوب یا بسیار شجاعانه موفق نخواهد بود.
- شغل هایی که دارای چهار چوب خاص و عادی خود هست مثل بسیاری از شرکت های دنیا، باعث احساس رضایت و آسودگی عمیق در آنها میشود.
- همین طور در روابط با افرادی با سطح روانرنجوی پایین که ثبات هیجانی دارند، بهتر خواهد بود.
N پایین C پایین
- ریلکس ها جزو این دسته هستند!
- معمولا کم ناراحت میشوند چون هدف هایشان انگیزه سرشار ندارد.
- آنها به ندرت احساس اجبار برای کاری را حس میکنند.
- تاکیدی بر کنترل ندارند چون به شدت آن‌را به طور پیش فرض در زندگی خود دارند.
- آنها از مسیر های دشوار و پیچیده دوری میکنند.
N بالا C پایین
- عدم کنترل را در افراد مشهود است.
- نشان دهنده کسانی‌ست که در کنترل اجبار ها مثل قوانین یا آداب و رسوم، مشکل دارند.
- حتی وقتی میدانند موقعیت اصلا به نفعشان نیست نمیتوانند کاری انجام دهند و تمایلات خود را اشباع شده می‌بینند.
- تکانشگر و بی قرار هستند.
- مستعد رفتار های مشکل زا مثل سو مصرف مواد، رفتار های جنسی پر خطر و …
N پایین C بالا
- انسانهای هدفدار باز هم در این گروه قرار میگیرند.
- حتی اگر موانع بر سر راه باشد راه حل های مناسبی برای مشکل دارند.
- هنگام بازخورد منفی حواسشان از کل مسئله پرت نمیشود.
- توجه چندانی به نیاز های تکانشگرایانه خود نشان نمیدهند.
اهمیت تست شخصیت شناسی NEO (نئو)
- اگر بخواهیم در خصوص همین یک تست شخصیت شناسی بگوییم، در یک کلام میتواند سبک های مقابله ای( وقتی عصبانی هستید چرا جیغ می‌کشید یا زمان ترس چرا در دل ماجرا می‌روید)، کنترل تکانش ها ( مدیریت استرس و اضطراب بعد از تشخیص آن) و تعاملات ما را برملا کند!!
- وقتی بدانیم چه طور فکر میکنم و جهان بینی که داریم ما را به چه سمتی می‌برد اگر آن مسیر ناهنجار و اشتباه باشد در این آزمون و با تفسیر یک متخصص میتوانیم آن را کشف کنیم.
- استفاده از تست شخصیت شناسی نئو ترکیب شخصیتی نسبتا بهنجار یا نابهنجار را اطلاع میدهد.
- نسبت به اینکه سبک شخصیت افراد ممکن باشد چه دردسر هایی در آینده به وجود بیاورد آگاهی داده میشود.
2. تست شخصیت شناسی مایرز بریگز
آمون شخصیت مایزر بریگز همان تست MBTI است که انسان را در 16 ویژگی شخصیتی متفاوت دسته بندی میکند؛ شامل ترکیب نماد های:
- برون گرایی (E) درون گرایی (I)
- حسی (S) شهودی (N)
- متفکر (T) احساس (F)
- قضاوت (J) درک (P)
هر کدام از 16 تریکب شخصیت ام بی تی آی از چهار عنصر تشکیل شده که بین هشت نماد بالا انتخاب می‌کنید، تعیین شده است.
در واقع این نیز شبیه به یک طیف هست که اگر اول طیف باشی مثلا برونگرا E و اگر سمت دیگر طیف باشی درونگرا I هستی.
ما در پست اخیر توضیح کامل تست شخصیت شناسی مایرز بریگز یا MBTI را داریم که میتوانید ملاحظه بفرمایید.
تنها نکته ی شایان ذکری که باید گفته شود این است که این تست هیچ نابهنجاری را بررسی نمیکند.
تست mbti برای موارد زیر کاربرد دارد:
- استعداد و رمق تحصیلی
- ارتباطات میان فردی
- شغلی
- از همه بیشتر برای آگاهی کلی نسبت به کارکرد خودمان با محیط تعبیه شد
شاید نقدی که به ام بی تی آی MBTI وارد است،پایایی پایین تست هست. یعنی هر بار افراد این تست را انجام میدهند جوابی متفاوت دارد!!
در ضمن به دلیل ترند شدن آن، بسیاری از لینک های پاسخ تست شخصیت شناسی مایرزبریگر فاقد سنجش درست است.
تست شخصیت شناسی انیاگرام
وجه شباهت این تست و MBTI در این است که در تست شخصیت شناسی انیاگرام نیز افراد به دسته های مختلف تقسیم شده که هیچ کدام ارتباطی با دیگری ندارد.
توضیح کامل تر تست شخصیت شناسی انیاگرام در پست های گذشته قرار داده شده.
اما بگذارید اینجا خلاصه ای در جهت نقد و بررسی این تست انجام بدهیم:
- در انیاگرام ما افراد را به 9 دسته تقسیم می‌کنیم. با توجه به خلقیات، رفتار و منش، واکنش نسبت به بیرون یا درون و … تا اینجا که شبیه به MBTI بود.
- 9 کارکتر انیاگرام را شبیه به دایره در نظر بگیرید که از 1 تا 9 هستند و در نتیجه 1 و 9 که دایره را به هم می‌رساند کنار یکدیگر قرار میگیرند.
- مجاورت هر یک از این 9 مورد، سبب تاثیر گذاری بر کناری خود است. که این به اصطلاح بالها، تنها تاثیر متقابل بر دیگر ویژگی های شخصیتی هستند.
- مثلا شخصیت نوع 1 در انیاگرام ( با ویژگی مدیریت و تحت توجه واقع شدن) دو بال دارد که با دو طرفش یعنی 9 و 2 در ارتباط هست. 9 و 2 در برخی رفتار ها شباهتی با 1 دارند.
- این به ما امکان منعطف بودن کارکتر ها و رفتاری انسانی میدهد که شاید در MBTI پیدا نشود.
تست شخصیت شناسی هارتمن
تست شخصیت شناسی هارتمن میگوید: رنگ شما میتواند محرک های اصلی رفتارتان، هدف هایی که در ناخودآگاه دارید و جوری که دنیای را میبینید نشان دهد.
مزیت این تست البته از نظر کاربران این بود که ما تا زمانی که دقیقا ندانیم چه هدف و منظوری در ما فروخورده و پنهان شده نمی‌توانیم راه حل واقعی پیدا کنیم.
تست شخصیت شناسی هارتمن اظهار دارد که سایر تست ها اگر به ما بگوید یک جای کار می‌لنگد، رفتاری اشتباه از ما سر زده و یا زیاده روی و کم روی کردیم، در تست شخصیت شناسی هارتمن، ما انگیزه و غریزه رفتار را می‌فهمیم.
زمانی که این را میخواندم یاد نظریات فروید و یونگ افتادم؛ چرا که روانکاوان نیز در چندین صده گذشته تا کنون اتفاق نظر دارند که:
هر رفتاری اعم از پرخاشگری، بیماری های روحی روانی، اعتیاد و .. ریشه در ناخودآگاه و تمایلات پنهان ما دارد.
در تست شخصیت شناسی هارتمن، 4 رنگ اصلی که نشان دهنده محرک ما برای حرکت به سمت و سوی ابعاد مختلف زندگی مثل روابط بین فردی و کاری‌ست مورد بررسی قرار میگیرد.
1. قرمز
- این افراد دنبال نتایج و بهره بری هستند.
- بینشی دارند که به درد رهبری میخورد.
- به عنوان افرادی قاطع و مسئولیت پذیر شناخته میشوند.
2. آبی
- نمایان گر انسانهایی با صمیمیت بالاست.
- آنها دوست دارد به دیگران ببخشد بدون اینکه حس از دست دادن آزارشان بدهد.
- آنها وفادار و متفکر هستند پس میتوانید روی آنها حساب کنید.
3. سفید
- همانطور که به نظر می آید آنها حافظان صلح هستند!
- شاید خواهر و برادر بزرگتر یا رئیس بخش خود بتواند همچین کسی را در ذهنتان بیاورد.
- شفافیت و بردباری ویژگی های این دسته افراد میباشد.
- سفید ها به شکیبایی، سازگاری و مهربانی معروف اند.
4. زرد
- زرد ها عاشق تفریح هستند!
- نقل قولی از یک زرد: زندگی همین امروز و حالاست پس خوش باشیم.
- اشتیاق و خوش بینی همراه این افراد دیده میشود.
- عموما کاریزماتیک، خودجوش و اجتماعی به حساب می آیند.
سخن آخر
با وجود تمام تست های شخصیت، چه برای افراد بهنجار یا نابهنجار قطعا نقطه ی عطف برای یک تغییر واقعی صحبت با کسی ست که توانایی دیدن ما چه بسا نور انداختن در مسیر زندگی را داشته باشد.
متاسفانه یا خوشبختانه مادر و دختر خاله یا بهترین دوستتان گزینه ی مناسبی برای رسیدن به این هدف نیستند. نه به این علت که خوبی شما را نمیخواهند زیرا آموزش های لازم را ندارند و عضو نزدیکی برای شما به حساب می آیند.
افراد برای بهزیستی یا برای درمان حتما و لطفا باید به یک روان درمانگر مراجعه کنند!!!
منابع:
کتاب ازمون های روانی مارنات
بدون دیدگاه