وقتی حرف از انواع تست های روانشناسی میشود مردم معمولا به دو دسته تقسیم میشوند:
- هیچ کدام را در هیچ مرحله ای از ندگی انجام ندادند.
- همگی تست ها را در یک برهه زمانی کوتاه حل کردند!!
مناسب ترین تست های روانشناسی
هر فرد در برهه ای از زمان های متفاوت نیازمند مشورت یا حتی در مان نزد متخصص است. به همین دلیل انواع تست های روانشناسی به شیوه ها و محتویات متفاوت تولید شده اند.
افراد با ندادن هیچ تستی، احتمالا در یکی از پوزیشن های ناکارآمد ارتباطی، عاطفی، شغلی یا تحصیلی به سر میبرند یا برده اند.
و با دادن تمام تست ها خب یک جورایی کار بی فایده و گیج کننده ای انجام داده اند.
به هر حال آنچه مسلم است هر کدام از انواع تست های روانشناسی برای اشخاص متفاوتی انجام میشود!
مسئله ای که شاید با رفتن پیش یک متخصص نابلد یا بی حواس اصلا توجهی به این مسئله نکند.
یکی از شرایط استاندارد سازی پرسشنامه ها توجه به قوانین طرح شده برای پاسخ مناسب میباشد.
از جمله: توجه به سن، حالات و خلقیاتی که پرسشنامه برای آن طرح شده.
1. تست های شناختی در مقابل غیر شناختی
آزمون های شناختی شامل هوش و استعداد تحصیلی و توانایی میشوند.
این آزمونها شامل آموخته های فرد است که حالا میتواند با توجه به اندوخته های خود به سوالات پاسخ دهد.
مثلا هوش که یکی از معروف ترین تست های شناختی به شمار می آید، واژگان را مسئله ی فراگیر برای اندازه گیری هوش فرد در نظر دارد.
به همین خاطر در تست های هوش بخش مشخصی برای واژگان وجود دارد.
آزمون های:
غیرشناختی برعکس مورد بالا برای معیار های اعتبار و شخصیتی است.
آیا فرد برای انجام آزمون صادق بوده؟ اعتبار پاسخ های نوشته شده برای این پرسشنامه چه میزان میباشد؟
آزمون های:
2. تست های ساختارمند در مقابل بدون ساختار
معمولا آن دسته از انواع تست های روانشناسی که جوابی درست و مشخص دارند شامل تست های ساختارمند هستند.
مثلا: آیا در هفته ی گذشته علائم سردرد، حالت تهوع، افکار ناکارآمد و آزار دهنده در مواجه با همکاران خود داشته اید؟
پاسخ برای عدم اضطراب و پنیک، خیر میباشد.
سوالات بدون تغییر و پاسخنامه ای معین برای تحلیل وجود دارد.
آزمون ها:
- مقیاس های هوشی یا حافظه ی وکسلر
- هوش استنفورد بینه
در تست های بدون ساختار، پاسخ درستی وجود ندارد مانند تست های فرافکن.
یا اینکه با توجه به ترجیحاتی که کارفرما میخواهد تصحیح و نمره گذاری میشود.
مثلا مدیر عامل شرکت برای بخش حسابداری نیازمند افراد با نمره ی بالای وظیفه شناسی دارد.
شاید این نمره برای کسی که از وظایف زیادی که به گردن دارد، ناامید و اضطرابی شده نگران کننده باشد و ما به او پیشنهاد درمان دهیم اما قطعا میتواند در شرکت مذکور کار پیدا کند.
آزمون ها:
- فرافکن مانند؛ رورشاخ
- TAT
- CAT
- تست های حوزه کسب و کار: DISC
3. تست برای افراد بهنجار در مقابل نابهنجار
یکی از نکات بسیار حائز اهمیت برای تست ها این است که اصلا رفتار، افکار و امیال شخص نرمال و بهنجار هست یا نه؟
معمولا این تشخیص وظیفه روانشناس است ولی گاها مراجع با علائم شدیدی که خودش میداند باعث به هم خوردن زندگی ش شده مراجعه میکند.
- تست های بهنجار:
- هوش
- استعداد
- پیشرفت تحصیلی
تست های نابهنجار:
- رورشاخ
- TAT
- CAT
- شخصیتی نئو
فاکتور های اصلی برای انواع تست های روانشناسی
1. سن آزمون دهنده
یکی از عوامل تاثیر گذار برای انواع تست های روانشناسی، سن فرد هست.
مثلا یک بزرگسال چهل ساله بعید است که نیازمند تست هوش استنفورد بینه باشه زیرا تا کنون بخش زیادی از وظایف زندگی خود را انجام داده و جای پای محکمی در زندگی خود دارد.
و یا کودکان زیر 12 سال نباید ازآزمون TAT استفاده کنند به جای آن آزمون های مناسب با سن که البته در این خصوص ورژن کودکانه CAT وجود دارد باید مورد استفاده قرار بگیرند.
2. مختص با مشکل خود آزمون بدهید
برخی کلینیک ها در تهران به محض ورود انواع تست های روانشناسی را از شما میگیرند.
دلیل آن، محکم کاری برای روانشناس و جلسات درمانی ست.
اما آنچه اکثر روانشناسان دنیا متفق القول هستند این است که ابتدا باید چند جلسه آشنایی و اعتماد بین مراجع به درمانگر پیش بیاید سپس تست گرفته شود.
آن هم تستی که ما احتمال میدهیم مختص به مشکل مراجع است.
دلیل اهمیت انواع تست های روانشناسی
هدف آزمون ها، اطمینان از اختلال مراجع و اهداف درمانی مطمئن تر از سوی درمانگر هست.
مثلا کودکی که با اختلال یادگیری از مدرسه ارجاع داده میشود ولی با آزمون های هوش، مشخص میشود مشکلی یادگیری ندارد.
آزمونگر از او تست های اضطراب یا شناختی میگیرد.
در نتیجه تست های روانشناسی از جهت تشخیص بسیار مفید و موثر هستند اما به خودی خود کمک به درمان افراد نمیکند.
بهترین زمان برای انجام انواع تست های روانشناسی
معمولا تست ها از 2 تا 6 ساعت نباید عبور کنند زیرا توانش مغزی به حداقل میرسد و آن چیزی که فرد واقعا میداند یا تجربه کرده را نشان نمیدهد.
به همین دلیل تست های هوش مانند تست هوش استنفورد بینه ممکن است در چند جلسه گرفته شود.
لازم به ذکر هست بعضی تست ها باید بدون وقفه باشند زیرا آموزش اتفاق میوفتد.
و برخی تست ها اصلا نباید به آن فکر شود؛ مانند رورشاخ که درمانگر به مراجع گوشزد میکند: اولین چیزی که به نظرت اومد را بگو.
گاهی از تست ها مثل تست های زوجین برای تفسیر بهتر است برای برخی نتایج و بررسی دقیق تر آنها به تنهایی ولی در نهایت برای پاسخ هر دو زن و مرد حضور داشته باشند.
میتوایند در این باره تست قصه عشق را همین حالا بدهید.
منابع:
بدون دیدگاه