کنترل خشم در نوجوانان
روانشناسان میگویند: خشم نیز مانند احساسات دیگر یک مسئله ای که نیاز به حل شدن دارد را عنوان میکند.
زمانی که تعادل هیجانات و احساسات از دستمان در میرود و به مشکل تبدیل میشود لزوما مربوط به همان دوره زمانی نیست.
این به چه معناست؟ یعنی دوره ی خشمگین بودن لزوما برای یک هفته یا یک اتفاق دو روزه نیست بلکه کودکی که از خردسالی به عنوان الگو والدینی داشته که در برخورد با هر مسئله ای دست به پرخاشگری میزدند قطعا این فرد در بزرگسالی هم همین شیوه را به کار میگیرد.
آدمهایی که دور و برش دیده، روش هایی که آموخته و هنگامی که کم کم با پرخاشگری، فریاد زدن، آرام نگرفتن چیزی به دست آورده و پاداشی دریافت کرده، به این انتخاب که میتواند برای به دست آورد هر چیز از راه خشم برود مهر تایید خورده.
احساس خشم
مسئله ی دیگر این است که احساسات ما اعم از خشم، غم، خوشحالی و .. میخواهند یک گزارشی از احوالات خارج و یا داخل خودمان به ما بدهند.
روانشناسان میگویند وقتی خشمگین هستیم که برای رفع نیاز خود موانعی وجود دارد و ما میدانیم که از رسیدن به هدف باز خواهیم ماند. نیاز های ما شامل نیاز های اولیه و فیزیولوژیک مثل رفع غذا، خواب به اندازه ی کافی و مناسب، احساس امنیت و ..
و دسته ی دیگر نیاز ها روانی هستند مثل احساسی که با نزدیکی به افراد همسن داریم، هم صحبتی، حس علاقه متقابل و..
آدمی در زندگی تمایل دارد به دسته ای از این نیاز ها که با توجه به شخصیتش برایش مهم است برسد و هنگامی که نتواند حس خطر میکند.
نگاه فلسفه به نوع دوم نیاز ها یعنی نیاز های روانی این است که آیا رسیدن صرف باعث رضایت میشود؟
جواب این است که تا حدودی.
اما چه نوع رسیدنی؟ و اصلا رسیدن و مدام رسیدن میتواند راه حل باشد؟
نگاه فلسفی به خشم
مولانا میگوید رسیدنی در کار نیست، هر آنچه هست در اتحاد است. اگر احساس تضاد میکنید گاه خشمگین و گاه خوشحال هستید چیزی ورای این به عنوان اتحاد و یگانگی وجود دارد.
کریشنا اظهار دارد وقتی شما میخواهید به چیزی برسید به آن دست می یابید سپس به دنبال هدف بعدی هستید و این روند همین طور ادامه پیدا میکند پس یعنی اصلا نرسیده اید و رسیدنی وجود ندارد.
اشراقیون رسیدن را نه در ابعاد جسمی و مادی میدانند بلکه در بعدی خارج از آن و در نور میدانند. حقیقتی محو به نام نور وجود دارد که احتمالا با رسیدن به آن چیزی شبیه به بی حسی یا علم فراتر از علم دریافت میکنیم.
ابن سینا رسیدن را مثل عشق در هر چیز میبیند و میگوید ما عین رسیدن به اهداف هستیم.
پس میتوان نتیجه گرفت که نوجوانان اگر در بینش خوبی به سر میبرند هنگامی که خشمگین میشوند بهتر از به عمق دلیل خشم خود بروند.
ببینند آیا حقیقتا خشمشان به آن واقعه اهمیتی دارد؛ اگر دارد این خشم در حال ساختن شخصیت و آنچه که افراد از او میبینند هست و این همان اصل هویت اوست؟
به جز نگاه فلسفی ببینیم روانشناسان برای کنترل خشم در نوجوانی چه نظری دارند.
راه های کنترل خشم از نظر روانشناسان در نوجوانان
نوجوانان به دلیل تغییرات هورمونی، جسمی، دایره های دوستی متفاوت و شروع استقلال برای ورود به دنیای بزرگسالان تحت فشار های زیادی هستند.
نوجوانی طبق نظر اریکسون، روانشناس معاصر، هنگامی اتفاق می افتد که فرد تعارضات درونی خود را که از کودکی ش می آمده تا حدودی حل کرده و حال باید وارد مدارس عالی شود، تمرکز نوجوا از خانواده اولیه به دایره دوستی منتقل میشود.
راه های کنترل خشم در نوجوانان:
1- خود اصالتی؛
بسیاری از نوجوانان تمایل به ورود به دایره ی دوستی هایی دارند که خواسته های نامتعارف با آنچه خود واقعی ش است را میطلبد.
این باعث میشود نوجوان که با تغییرات عمده زیستی باید دست و پنجه نرم کند یک بار روانی اضافی را نیز متحمل شود.
2- از شکست نترسید؛
یکی از واضح ترین احساسات دوره نوجوانی غرور و ایده آل طلبی ست.
به همین دلیل در سنینِ نوجوانی یعنی 13 تا 18 سالگی (به طور تقریبی) به آیدل ها و هنرمندان علاقه مندی نشان داده میشود زیرا مدیا در تلاش است تا افرادی بی نقص را نشان دهد.
اما باید به آنها یاد آوری کنیم زندگی ترکیبی از شکست و پیروزی و سیاه و سفید است.
آنگاه نوجوان میتواند در پی کسب شخصیت برآید زیرا بسیاری از ابعاد شخصیت و ویژگی های خود را احساس نمیکند که باید تغییر دهد تا همان چیزی باشد که دیگری از او توقع دارد.
3- آنالیز احساس خشم؛
دوره ی نوجوانی اولین دوره برای ورود به دنیای جدی و مسئولیت پذیری ست.
آنچه باید یادمان بماند این است که هنگامی میتوانیم مسئولیت پذیر باشیم که به تفکیک منطق و احساسات برسیم.
خیلی از اوقات با نفهمیدن احساساتمان به آنها برچسب های اشتباه میزنیم و همانطور رفتار میکنیم. مثلا گرسنگی مثل حس مرموز و بدی میتواند باشد که وقتی در بدنمان میپیچد حس کنیم خشمگین هستیم.
و موقعیت های بسیار دیگری که ناراحتی، اضطراب، تشویق را با خشم اشتباه میگیریم چرا که یاد نگرفته ایم لحظه ای به خود احساسات توجه کنیم.
4. احساسات خود را با کلمات مناسب بیان کنید. برای کنترل خشم در نوجوانان که حتی از نظر فیزیولوژیک نیز بخش های هیجانی مغز کارکرد بیشتر و رشد عمده تری دارد، لازم است به بخش های غیر هیجانی و منطقی توجه شود.
بهترین راه توجه به منطق برای کنترل پرخاشگری صحبت کردن از احساسات به شیوه ای مودبانه، مستقیم و صریح است.
مثلا به جای آنکه به مادر خود بگویید: تو همیشه میخوای منو تحت کنترل بگیری.
که باعث میشود فرد در لاک دفاعی فرو برود میتوان از قید های همیشه، هیچوقت و .. صرف نظر کرد و روی احساسات خودمان مانور دهیم.
پس میشود گفت: وقتی من رو دنبال میکنی احساس اضطراب دارم. ما میتونیم زمانی رو مشخص کنیم که من نگرانی هات رو با دلیل برطرف کنم و تو هم اونها رو سعی کنی درک کنی.
میانبر کنترل خشم در نوجوانان
- گوش دادن به پلی لیست.
- مدیتیشن که باعث افزایش خودآگاهی و آرامش سازی میشود نیز در مکاتبی پیشنهاد میشود.
- تنفس آگاهانه برای آرام کردن خشم و نه تنها دم و بازدم.
- فعالیت های اجتماعی مناسب برای فرد.
نتیجه گیری: نوجوانی سنی میانه ست؛ شما دیگر نه کودک هستید و نه هنوز میتوانید تمام کارهای افراد بزرگسال را انجام دهید.
اولین نشانه های بلوغ جنسی و شدت زیادی از بلوغ جسمی در شما بروز پیدا میکند.
بخش سیناپسی ذهنتان پر تحرک است و بخش منطقی آن رشد کمتری میابد.
با توجه به همه ی این مسائل تکانشگری و حس پرخاشگری، میتواند طبیعی باشد اما تا جایی که باعث آزردگی خود و دیگران واقع نشود.
پس برای به کنترل درآوردن آن راه های ساده ای از جمله خودآگاهی، توجه به احساسات و بیان آنها و.. وجود دارد.
منابع:
بدون دیدگاه