در جملات نیچه میخوانیم: ما اغلب نسبت به نظرات همانند زندگی، به دلیل اینکه از لحن بیان آن خوشمان نیامده، مخالفت میجوییم.
جملات نیچه و تاریخچه ی زندگی او
فدریچ نیچه زاده ی 1844، فیسلوف و نظریه پرداز قرن 19 بود. جملات او در اروپا تاثیر فراوانی بر عقیده ی عموم گذاشت که در اینجا 7 تا از جملات نیچه که زندگی‌تان را عوض میکند با هم میخوانیم.
وی یک آلمانی بود که راجع به معانی متعدد صحبت کرده. از جمله:
- معنا
- زیباشناسی فلسفی
- حقیقت
- وجود انسان
- راه زندگی
لازم به ذکر نکته ای جالب هستم. نیچه گاه به علت نظریاتی که داشت تا پای مرگ رفت و همینطور گاه آنقدر پیروان قدرتمندی داشت که به معروفی پادشاهان بود.
همانطور که خود هم اظهار داشت، در پایان زندگی فلسفه ی او به طور کل تغییر کرد، سمت و سویی پر از زندگی گرفت اما همچنان نمیتوان گفت تمام افکار وی رد شد بلکه به تعادل جالب توجهی رسید.
دلیل این اختلاف نظرات دیدن جهان و جهان‌گردی به علت تقاضای زیاد هم‌فکران وی بود. که در نهایت به ایتالیا رفت. خوشحالی و سرزندگی را دید و نقطه ی اوج اختلاف نظراتش با شوپنهاور پدیدار گشت!
7 تا از جملات نیچه که زندگی‌تان را عوض میکند
1.زندگی سراسر رنج و عذاب است. زنده ماندن، پیدا کردن معنایی در رنج است.
در اینجا دو مفهوم اصلی زندگی از نظر نیچه عنوان شده:
- زندگی انسانها همیشه و بدون اجتناب، دارای رنج بوده و هست.
- معنایی در هر کلمه، هر نفس هر دیدگاه و در نهایت هر زندگی وجود دارد که آن را تحمل پذیر میکند.
زندگی که همراه با رنج است از ابتدای حضور بشر وجود داشته. سختی پیدا کردن غذا تا اینترنت پرسرعت در کشوری جهان سوم!
هرکدام از ما بارها طعم شکست، موفق نشدن، خیانت و .. را چشیده ایم. در جملات نیچه نیز همین اصل وجود دارد:
زندگی های متفاوت در مفهوم رنج کشیدن سهیم هستند.
اما با پیدا کردن معنایی در رنج کشیدن، شبیه به عشقی در تاریکی یا امیدی در برخورد با سنگی بزرگ، زندگی را میتوان ادامه داد.
به زندگی به مثابه ی تلاشی برای بقا در نهایت آن نگاه شده.
در جملات نیچه بسیار میتوان این اصل، حیات و استمرار زندگی را با دلایل متفاوت مثلا همین «معنا گرایی»ـ اگر بشود همچین اسمی برایش گذاشت ـ یافت. که نتیجه ی نگاه دنیاگرایی وی میباشد.
2.آنچه تو را نمیکشد، تو را قوی‌تر میکند
این جمله ی معروف دیگر از فردیچ نیچه است که زیاد در فیلم ها و داستان ها خوانده ایم.
منظور نیچه از این جمله حالتی قوی تر شده از جمله ی بالایی او میباشد.
- در اینجا بقا حرف اول و آخر را میزند.
- اگر تو زنده بمانی، میتوانی زندگی کنی!
- با زندگی کردن، کشته نمیشوی، پیروزی نسبت به بقیه نسبت به مریضی و مرگ را تجربه میکنی.
- و در زندگی و زیستن هر بار قوی تر میشوی.
- لازمه ی پیروزی از مانع، شکست و درس گرفتن از مانع قبلی‌ست.
و احتمالا معنایی در پس قوی تر شدن، شکست ناپذیری در عینِ ملامت زندگی وجود دارد.
پس هرچند تو باید شکست بخوری یا به بیانی دیگر، رنج و عذاب تحمل کنی در نهایت رستگاری در این میان وجود خواهد داشت.
3.خدا مرده است و ما او را کشتیم
قبلا در مقاله ی نظریات اصلی نیچه تا حدودی به مسئله ی : مردن خدا از نگاه نیچه پرداختیم که میتوایند آنرا مطالعه بفرمایید.
منظور از این جمله که در قرن 19 به معنای واقعی غوغا کرد و احتمالا اگر چند سده زودتر این ادعا را میکرد کشته میشد، اصلا آن چیزی که در نگاه اول به نظر می آید نیست.
منظور در جملات نیچه، کشتن یک نیروی فراطبیعی نبوده.
در قرن 19 با تمام انقلاب های لیبرال که در حال اتفاق افتادن بود. مردم از سنت گرایی، اعتقاد به خدا و نیروی ماورایی به مارکسیسم، برابری اجتماعی و .. روی آورده بودند.
از خدا و اهمیت آن در زندگی اکثر مردم کم شده بود.
پس وقتی نیچه میگوید: خدا مرده و ما کشتیم. منظور از بین رفتن سنت ها و عقاید به دست خودمان بوده.
4. و آنهایی که در حال رقصیدن بودند، دیوانه دیده میشدند
یکی از مورد علاقه ترین جملات من از این فیلسوف بزرگ، این جمله نیچه است.
در کتاب The Gay Science یا علم همجنس گرایان، او این جمله را به کار میبرد.
چند مولفه ی اصلی در دیوانه بودن و رقصیدن مورد توجه باید قرار بگیرد:
- رقصیدن از نظر نیچه به معنای یافتن درون خود و سازگاری و علاقه با آن است.
- کسانی که میرقصند به باور و انسجام درونی از خود رسیده اند.
- رقص،استعاره ای‌ست برای مردمانی که دیوانه وار دوست میدارند، بی چشم داشت عشق میورزند.
- این افراد که رقصنده ها نامیده میشوند، جدا از اکثریت شاید به مریض روانی یا جنسی متهم شوند!!
پس نیچه یک درس بسیار باارزش به ما میدهد:
پذیرفتن خود به معنای واقعی ممکن است همراه با تضاد جامعه و برچسب دیوانگی همراه باشد.
شبیه به جمله ی اول او که زندگی را سراسر رنج در نظر گرفته است که یعنی رسیدن به خود که باید متعالی و گرامی در نظر گرفته شود میتواند با نفی جامعه همراه باشد.
5. شیطان چیست؟ هر آنچه از نفس ضعیف بیاید.
یکی از معروف ترین جملات نیچه به این اشاره دارد که انسان زمانی که ضعیف باشد به راحتی خریده میشود.
هر کار کثیفی را میشود از یک انسان با نفس ضعیف انتظار داشت.
در واقع اکثر مریض های روانی، آنهایی هستند که از تربیتی ضعیف همراه با جدایی، عقده، نرسیدن ها و عدم ارضای مناسب نیاز هایشان برخوردار بوده اند.
6. برای به دست آوردن عقل باید به آن نیاز باشد.
زمانی که نیازی به آن ندارید از بین خواهد رفت.
چه قدر این جمله فردریچ نیچه ساده ولی عمیق است.
این جمله نیچه چند اصل از افکار وی را شامل میشود :
- تا زمانی که در زندگی‌تان فضایی برای عقل خالی نکنید، آن را به دست نمی‌آورید
- زندگی بدون عقل ساده تر از داشتن آن است. زیرا عقل به راحتی میرود.
- همینطور ما را به نیازمندی مداوم به عقل برای دستیابی به چیزی باارزش و سخت هدایت میکند.
7.در نهایت این خواسته است
اما نه آن خواسته ای که ما دوست داریم
بسیار بسیار حرف در مورد این جمله نیچه میتوان گفت.
اصلی ترین حرفی که نیچه همیشه زده:
انسانهایی متفاوت از دیگران، با بدبختی بیشتری در زندگی مواجه میشوند.
از نظر نیچه انسان در جبری نسبی قرار دارد.
میتواند در این جبر، زیبایی، دلیل برای زندگی، مبارزه و قوی تر شدن حتی عشق را پیدا کند.
که قبلا راجع به عشق از دیدگاه نیچه صحبت کردیم.
اما در این جمله میخواهد یگوید:
در نهایت خواسته ی نهفته (desire) مهم است نه آنچه ما واقعا بخواهیم و دوست بداریم.
آن خواسته احتمالا شامل بقا، لذت های جنسی و خوشی های دنیوی میباشد. که زیاد هم بعید و غیر منطقی نیست.
همین جمله میتواند ادامه ای تامل برانگیز برای جمله ی قبلی باشد.
زمانی که ما شدیدا نیاز به اخلاق و معنا در زندگی داریم اما نفس، احساس تکبر و زندگی جاودان که در غریزه‌مان نهفته ممکن است جلوی رسیدن به آن را بگیرد.
منابع:
بدون دیدگاه