برای مدیریت احساس گناه، موثر ترین راه ترکیب کردن انعکاس خود، دلسوزی به خود و مسئولیت پذیری در قبال اعمال خود است.
احساس گناه چیست؟
احساس گناه یک احساس خودآگاهانه است که باعث می شود ما در قبال تجربیات یا نتایج منفی احساس مسئولیت کنیم. در حالی که همه گاهی اوقات احساس گناه می کنند، احساس پشیمانی بیش از حد می تواند در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند.
این احساسات ممکن است طاقت فرسا باشند، اما خوشبختانه، با پشتیبانی مناسب و درمان درست، می توانید یاد بگیرید که چگونه با احساس گناه به روشی درست و سالم کنار بیایید.
موثر ترین راه ها برای مدیریت احساس گناه چیست؟
نکات زیر به بررسی برخی از مؤثرترین راه‌ها برای مدیریت احساس گناه به روش‌های سالم و سازنده می‌پردازد.
1. منبع را تعیین کنید
وقتی متوجه شدید که احساس گناه می کنید، زمانی را به این فکر کنید که احساسات شما از کجا می آید. آیا به خاطر رفتارتان احساس گناه می کنید؟ یا اینکه شخص دیگری در احساس شما نقش دارد؟
پرسیدن سوالات از خود می تواند به شما کمک کند تا احساسات خود را درک کنید تا بتوانید به طور موثر با آنها برخورد کنید.
2. در مورد احساس خود باز باشید
حتی اگر از رفتار خود احساس خجالت می کنید، احساسات خود را در بطری محو نکنید.
مدیریت احساس گناه زمانی آسان تر می شود که چیزهایی را که احساس می کنید بپذیرید و در مورد آنها، با فردی که مورد اعتماد شما است، صحبت کنید.
3. راه هایی برای جبران خسارت بیابید
احساس گناه می تواند یک احساس دردناک باشد، اما در نهایت می تواند منجر به نتایج مثبت شود. تحقیقات به طور مداوم نشان می دهد که احساس گناه افراد را برای اصلاح اشتباه گذشته تحریک می کند.
اگر با احساس گناه در مورد رفتارهای گذشته دست و پنجه نرم می کنید، سعی کنید اوضاع را با افرادی که به آنها صدمه زده اید درست کنید.
4. شفقت به خود را تمرین کنید
مهم است که با خودتان مهربان باشید، حتی زمانی که احساس می کنید کار اشتباهی انجام داده اید.
به این فکر کنید که چگونه به دوستی که با همان احساساتی که شما تجربه می کنید دست و پنجه نرم می کند، پاسخ می دهید.
به جای اینکه خودتان را به خاطر اشتباهاتتان سرزنش کنید، با صبر و مهربانی با خودتان رفتار کنید.
5. در نظر بگیرید که دفعه بعد چه کاری را متفاوت انجام می دهید
هیچ راهی برای تغییر وقایع گذشته وجود ندارد، اما فکر کردن در مورد کارهایی که باید انجام دهید، می تواند شما را از انجام اشتباهات مشابه در آینده باز دارد.
اگر این فرصت را داشتید که ساعت را به عقب برگردانید چگونه رفتار می کنید؟ در حالی که نباید در مورد گذشته وسواس داشته باشید، نگاه سازنده به رویدادهای گذشته می تواند مفید باشد.
6. با اشتباهات به عنوان یک فرصت برخورد کنید
اشتباهات می توانند منجر به نتایج منفی شوند، اما همچنین می توانند فرصت های یادگیری ارزشمندی باشند.
اگر کار اشتباهی انجام داده اید، آن را تصدیق کنید و به این فکر کنید که چگونه می توانید در آینده انتخاب های متفاوتی داشته باشید.
اصلاح یک اشتباه گذشته و درمان اشتباهات خود می تواند فرصتی برای رشد باشد.
7. با یک درمانگر صحبت کنید
اگر نمی توانید بفهمید که چگونه با احساس گناهی که احساس می کنید کنار بیایید، ممکن است زمان آن رسیده باشد که احساسات خود را با یک متخصص سلامت روان در میان بگذارید.
احساس گناه ناسالم می تواند نشانه ای از افسردگی باشد، و احساس گناه مداوم گاهی اوقات با تروما مرتبط است. درمان می تواند راهی برای اعتراف، رسیدگی، و رها کردن احساس گناه و کاهش تأثیر آن بر زندگی شما باشد.
احساس گناه از نگاه فروید
فروید نخستین متفکریست که در دنیای مدرن در باب امر گناه اقدام به نظریه پردازی می کند. او از همان ابتدای روانکاوی توجه خاصی به مقوله گناه در کار بالینی نشان می دهد.
شکایات مکرر افراد مورد روانکاوی مبنی بر تحمل بار سنگین احساس گناه او را به ارائه نظریه ای در این باب مصمم می سازد. احساس گناه گاه آنچنان در افراد شدت می گیرد که روح و روان آنان را فلج می سازد.
از نظر فروید، احساس گناه مهمترین مساله اجتماعی است.
نظر دکتر گیتی زارعی در مورد احساس گناه
دکتر گیتی زارعی می گوید: آن گروه از افرادی هم که هیچ شکوه و شکایتی از احساس گناه ندارند مقوله احساس گناه آنان مدخلیت خود را بصورت دیگری مانند ملامت خویش،ملامت جویی، ابتلا مکرر به بیماریهای جسمانی، وقوع مکرر حوادث ناگوار و سایر رنج های روزانه نشان می دهد مواردی که حاصل معضلات باطنی مبتنی بر امرگناه در نفسانیات آنان می باشد .
از نظر فروید احساس گناه چیست؟
فروید معتقد است که احساس گناه ناشی از مذهب و اخلاق است و با یک خصومت ناخودآگاه نسبت به دیگران مرتبط است.
فروید و دیگر روانکاوان معتقد اند که منابع قدرت از جمله مذهب از طریق آموزش هایی که در کودکی در مورد جنسیت و خشم می دهند ، بر زندگی بزرگسالی ما و ایجاد احساس گناه موثرند .
طبق دیدگاه فروید احساس گناه ریشه در لایه‌های زیرین و پنهانی رفتار انسان دارد. در نظریه‌ی روان‌پویشی فروید آمده است که ما به کمک مکانیسم‌های دفاعی‌مان قادر هستیم با احساس گناه مقابله کنیم.
این احساس را با آگاهی بر زشتی و زنندگی امیال ناپسندمان تجربه می‌کنیم.
فروید احساس گناه را با «عقده‌ی ادیپ» و «اضطراب اَختِگی» که در سومین مرحله‌ی رشد روانی جنسی (مرحله‌ی آلتی) در حدود ۳ تا ۶ سالگی بروز میکند، مرتبط می‌داند. فروید می‌گوید کودک در این مرحله به آن والدِ خود که جنس مخالف است، میل جنسی پیدا میکند.
این امیال سرانجام در کودک سرکوب می‌شوند و به کشش جنسی به سایر هم‌سالان او تبدیل می‌شوند.
معرفی کتاب | دکتر گیتی زارعی
میخوام یک داستان جالب از کتابی که جدیدا خوندم و بسیار جذاب بود را براتون تعریف کنم:
مردی میانسال همیشه هزینه درمانش را با پول و اسکناس های نو میپرداخت. فروید از او پرسید، کارمند بانک هستی که همیشه اسکناس نو داری؟ مرد گفت من اسکناس ها رو همیشه اتو می کنم تا دیگران از طریق اسکناسی که از دست من می گیرند، دچار بیماری نشوند.
سپس بیمار در مورد مسائل جنسی خود صحبت کرد که دختران جوان فامیل را به اردو یک روزه اطراف شهر میبرد. بعد جوری برنامه را تنظیم می کند که به قطار نرسند و شب در اردو باشند.
شبانه، وقتی آنها خواب هستند به سراغشان می رود، آنها را دستکاری جنسی می کند، به اندام تناسلی آنها دست میزند. فروید می نویسد، وقتی داستان را تعریف میکرد، هیچ احساس گناهی نداشت. فروید از او می پرسد، نگران نیستی وقتی دست آلوده ات را به اندام تناسلی آنها میزنی، دچار آلودگی و بیماری شوند؟
بیمار عصبانی می شود و جلسه را ترک میکند….
احساس گناه بیمار مذکور به جای اینکه به دست های آلوده خودش باشد، به امور بی اهمیتی مثل پولهای آلوده منتقل شده است.
این داستان، بخشی از کتاب اندیشه و آرا زیگموند فروید، نوشته دکتر گیتی زارعی است. مطالعه این کتاب برای روانشناسان، روانپزشکان و علاقمندان به روانکاوی توصیه فراوان میشود. همچنین در این کتاب تکنیک های روانکاوی و چند اختلال روانی، شرح حال بالینی فروید و روانشناسی عشق، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. من به عنوان یک دانشجو روانشناسی توصیه میکنم، از این کتاب نهایت استفاده را ببرید.
کلام آخر
احساس گناه نباید زندگی شما را کنترل کند. با درک احساس گناه، شناخت عقده‌های گناه و اجرای این نکات، می‌توانید کنترل احساسات خود را به دست بگیرید و زندگی سالم‌تر و رضایت‌بخش‌تری را پرورش دهید.
[…] فروید یک عصب شناس بسیار برجسته آلمانی بود که در تحلیل و بررسی روش های درمان در علم روانشناسی آثار بسیاری از خود به جای گذاشت. […]