افسردگی و شبکه های اجتماعی شاید تنها دلیل همسو با یکدیگر نباشند اما بدون شک، وقت گذراندن بدون مرزهای مشخص در شبکه های اجتماعی میتواند علائم بروز افسردگی و اضطراب را فراهم کند.
از دست دادن تعامل واقعی با ظهور افسردگی و شبکه های اجتماعی
یکی از جنبه های زندگی هر آدم، ارتباط او با دیگر افراد و جوامع است.
این کار نه تنها لذت بخش است زیرا میتوان حس به اشتراک گذاشتن، پذیرفتن و وقت گذراندن را تجربه کرد، بلکه نیاز اساسی بشر است.
اصلا خط، زبان ها و هر وسیله ای برای ارتباط راحت تر انسان با انسان دیگر از جمله تلفن، شعر، نامه و.. به همین دلیل اختراع و مورد پسند واقع شده.
- در این چند دهه ی اخیر با افزایش شبکه های اجتماعی، نوع جدیدی از روابط شکل گرفته، که میشود گفت:
- برخلاف نمونه های قبلی زیاد هم باعث کنار هم قرار گرفتن انسان ها نمیشود.
- هدف شبکه های اجتماعی، نمایش انسان ها در دایره های خوشحالی، هیجان و لذت یا دست کم مورد توجه واقع شدن است.
اهداف متفاوت در شبکه های اجتماعی
نامه میتواند نوشته هایی شخصی را به انتقال برساند، تلفن برای چند دقیقه یا ساعتی از حال دیگری باخبرمان میکند.
هر وسیله ی دیگری باعث دلیلی برای نزدیکی و قرار گذاشتن به دیدن میشود.
اهداف اقتصادی و برندینگ در وسط یک مکالمه تلفنی وجود نخواهد داشت و جای آنها در مجلات در فروشگاه های زنجیره ای بود.
اما حالا شبکه های اجتماعی آنلاین جدید مثل توییتر، اینستاگرام، فیسبوک و.. برای جلب توجه شما و آنلاین ماندنِ زمان بیشتر، طراحی شده نه ارتقا ارتباطات.
البته که با این ابزار هم میشود به نزدیکی افراد، آشنا شدن با گروه های مورد علاقه و آدمها پرداخت اما آنچه شما را به آن سوق میدهند چیز دیگری‌ست.
علل حضور مداوم در شبکه های اجتماعی: شرطی سازی
یکی از سیاست های جالب اعمال شده در شبکه های اجتماعی مثل توییتر و اینستاگرام این است که هر لایک، پاسخ و انتشار مطلب شما شبیه به نیرویی پاداش دهنده در مغز باعث ترشح دوپامین میشود.
دوپامین: همان انتقال دهنده ی عصبی یا نوروترنسیمری میباشد که انسان را خرسند و تمایل او را به انجام دوباره و بیشتر فعالیتِ مشخص، میکند.
در نتیجه شخص دوباره آنلاین میشود، از زندگی خود استوری و سلفی های تمام ناشدنی میگذارد تا حس خوبی‌ش دوباره برگردد.
اما یک تفاوت بزرگ این میان وجود دارد.
ارتباط اجتماعی واقعی یا آنلاین چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
- افراد در اینستاگرام، توییتر یا اسنپ چت با اشخاص زیادی تنها در تعامل در لحظات خوشایند یا بهتر است بگویم آنهایی هستند که خودشان میخواهند.
- هیچوقت نمیشود تمام لحظات را که با یک انسان معمولی و بیرون از گوشی تلفن یا تبلت خواهیم داشت با یک فالوور نیز داشته باشیم.
- پس وقتی این تبدیل به عادت شود، کم کم یادمان میرود میتوانیم ناخوشی ها، غم ها و لحظات تنهایی مان را همانقدری که خوشی و جلب توجه خوب است، گرامی بداریم.
چرا ارتباط در شبکه های اجتماعی باعث افسردگی میشود؟
1.تظاهر کردن به چیزی که دیگران میخواهند.
ظهور افسردگی و شبکه های اجتماعی به این دلیل با یکدگیر همسو میباشد که باعث پدیده ای به نام: تظاهر میشود.
این تظاهر دوطرف قضیه چه بیننده و چه شخصی که آنها را تولید کرده را درگیر میکند.
1.بیننده را درگیر انتظارات غیر واقعی میکند
بیننده ها که معمولا افراد عادی جامعه هستند با اینکه آگاه از گزینشی بودن پست ها هستند یعنی میدانند شخص همیشه هم زندگی به این خفنی ندارد.
اما با دیدن عکس هایی از مسافرت دوستانش به سواحل گرمسیر یا گردش ماجراجویانه ای در جنگل یا ملاقات با افراد سلبریتی، این حس که از چیزی جا مانده و هیچ برای ارائه ندارد گریبان گیرش میشود.
آن موقع است که علائم دوست نداشتنی افسردگی کم کم سر بیرون می‌‌آوردند. ما علائم کامل افسردگی حتی در کار و مراحل متفاوت زندگی را گفته ایم که میتوانید بخوانید.
2.زندگی خود را صرف رضایت دیگران کردن
از طرف دیگر شخصی که در مسافرت بوده یا اتفاق هیجان انگیزی را با شدت بیشتر از واقعیت پست میکند، ممکن است افرادی آن را منزجر کننده، دو رو یا صرفا به خاطر عقده های شخصی زیر بار نظرات منفی بگیرند.
او هم گمان کند باید بهتر شود، برای دیگران مطلب خاص تری را به اشتراک بگذارد پس زندگی‌ش تنها در راه جلب حمایت و علاقه چند صد نفر سپری خواهد شد.
2.از یاد رفتن ارتباط با واقعیت
توقعاتی که وقتی در فضای مجازی مدام حضور داشته باشید به وجود می‌آید ممکن است در واقعیت نیز تجلی کند.
این باعث به هم خوردن روابط انسانی و افزایش سطح افسردگی، اضطراب و کمال طلبی افراطی میشود.
واقعیت شامل ناکامی ها، خوشحالی ها، دردسر ها و راحتی ها میباشد.
همگی آنها به عنوان یک پکیج عمل میکنند که شما باید بتوانید با افزایش همکاری و توانایی های خودتان در واقعیت با هر کدام سازگار شوید.
کاری که در خصوص شبکه های اجتماعی نیازی به آن ندارید.
3.افسردگی و اضطراب همراه با اخلال در زندگی
زمانی که مدام پشت تلفن همراه هستید مخصوصا نوجوان ها که بخش تکانشی مغزشان فعال تر از قسمت های منطقی میباشد، این احتمال وجود دارد که ساعات طولانی تری حتی صرف مقایسه خود با دیگران بکنند.
و به این دلیل که معمولا در شبکه های اجتماعی نوین مثل اینستاگرام و تیک تاک و.. خبری از موفقیت های تحصیلی، زندگی واقعی و درس های مفید نیست و روی بخش های جالب و به خصوصی تمرکز شده، نوجوان نیز از این قسمت های واقعی زندگی دور شود.
به تحصیلش لطمه وارد شده و با مقایسه زیاد از حد حتی در افسردگی دست به افکار یا ژست خودکشی بزند.
4.آموزش های نابخردانه
مشکلی که به تازگی وارد این صنعت شده، رشد چشمگیر و احمقانه ی افراد به ظاهر آگاه از مطالب روانشناسی، نظریه پرداز های زندگی بهتر و درآمد زایی هست.
از نظر بنده آنچه میتواند به راحتی این امور را سرکوب کند افزایش تفکر انتقادی یا همان پرسش و پاسخ سقراطی میباشد.
گاهی زیر سوال بردن همه چیز میتواند شروع خوبی باشد. سوالاتی که هنگام بررسی صحت مطالب میتوان از خود پرسید اینهاست:
- چرا قبلا در مجلات، بین خانواده و دوست و آشنا این افراد حرفی برای زدن نداشتند؟
- حالا با حضور شبکه های اجتماعی که هیچ پشتوانه ی علمی ضروری برای حرفهایشان وجود ندارد شبیه به علف های هرز از هر گوشه بیرون می آیند؟
- به چه علت باید مطالب این چنین شبیه به هم، راحت و ساده اما برای اجرا سخت و حتی غیر ممکن باشد؟
- تفاوت کار آنها با روانشناسی تحصیل کرده و دارای تجربه در کلینیک چیست؟ او هم باید کارش را تعطیل کند و صفحه ای شخصی بزند!!
ظهور افسردگی و شبکه های اجتماعی در چه سنی بیشتر است
تحقیقات نشان میدهد در دهه ی اخیر جوانان و نوجوانان بیشتر درگیر شبکه های اجتماعی بودند و به نسبت نرخ بالاتر افسردگی را نشان میدهند.
هرچند تحقیقات معتبری نیست که نشان دهد افسردگی مستقیما با شبکه های اجتماعی همراه است.
اما نتایج استفاده بدون مرز از شبکه های اجتماعی میتواند تبعات زیر را داشته باشد که با علائم افسردگی همسوست:
- دور شدن از واقعیت های دنیا
- عدم فعالیت های دوست داشتنی و مورد علاقه مثل ورزش، کتاب خواندن
- وقت گذراندن در طبیعت
- افزایش بهره وری شخصی
- اهمیت به موفقیت های تحصیلی
- عزت نفس پایین وقتی بدون ببیننده باشند
راه درمان افسردگی و شبکه های اجتماعی
همانطور که گفته شد شبکه های اجتماعی تاثیرات ناسازگارانه با دنیای واقعی را تشدید میکند و سکانس هایی از آن میتواند باعث کاهش شدید عزت نفس شود.
همان جمله ی معروف: پیشگیری بهتر از درمان است.
در اینجا نیز کاربرد خارق العاده خود را نشان میدهد.
والدین در فرزند پروری قبل از رسیدن فرزند خود به سنین بالاتر باید بر روی عواملی کار کنند همچون:
- افزایش عزت نفس و مراقبت از خود در مواجه با عوامل مختلف زندگی
- در صورت احساس افسردگی تا ناراحتی مراجعه به کلینیک های روانشناسی
- تست های روانشناسی کارآمد جهت بررسی وضعیت سلامت روانی فرزندان و خودمان
- احساس خود ارزشمندی با کارها و فعالیت های مورد علاقه
- پیدا کردن علاقه ی فرزند و نه سوق دادن سمت فعالیتی خاص
- یادگیریِ مشاهده ای، عنصر قوی در اعمال فرزندانمان است پس خودمان هم به امور بالا پایبند باشیم
منابع:
کتاب پرسشگری سقراطی
بدون دیدگاه