افرادی که علائم خود بیمار انگاری یا هیپوکندریا دارند از مریض شدن احساس وحشت میکنند؛
آنها مدام در اینترنت به دنبال درمان بیماری هایی که تصور میکنند به آن مبتلا هستند، میگردند؛
به پزشک مکرر مراجعه میکنند و باور دارند الان یا در آینده بیمار خواهند شد.

علائم خود بیمار انگاری چیست؟

• مراجعه به پزشک و تست های مداوم.
• حرف زدن راجع به بیماری یا سلامتی با خانواده و دوستان طوری که همیشگی، غیر قابل کنترل و آزاردهنده ست.
• احساس اضطراب شدید از بیمار شدن.
• برخورد بسیار تروماتیک و غیر هماهنگ با شدت بیماری.
  مثلا یک سرماخوردگی را به سرطان ربط بدهند.
• باور به اینکه اگر الان هم بیمار نیست در آینده میشود.
  مثلا ” من به زودی تومور خواهم داشت.”

پیامد های اختلال خود بیمار انگاری

1. قطع ارتباط موثر با دوستان و خانواده

از آنجا که این افراد دوره هایی از اضطراب کوتاه مدت را تجربه میکنند نمیتوانند با ثبات بمانند.
افراد مدام به آنها میگویند راجع به بیماری یا مریضی حرف نزنند اما آنها توانایی جلوگیری از آن را ندارند.
دوستان و آشنایان وقتی عدم کنترل و بیش فعالی ذهنی آنها راجع به اتفاقات ناراحت کننده را مدام میشنوند از آنها فاصله میگیرند.

2. عدم قبول نتایج تست های پزشکی

علائم خود بیمار انگاری قبول نکردن نداشتن بیماری ست. افراد مبتلا به اختلال خود بیمار انگاری شدیدا و قطعا مطمئن هستند یا بیمار هستند یا خواهند شد.
پس وقتی پزشک به آنها خبر میدهد هیچ بیماری ندارند قبول نکرده و دوباره و دوباره پیش پزشک های متفاوت میروند.
از آنجایی که ذهنِ آشفته آنها به دنبال بیماری در مجلات و حرف های اطرافیان است پیش هر دکتر یا طب متفاوتی میروند.

3. ترسِ از دست دادن افراد

یکی از علائم خود بیمار انگاری این است که نمیتوانند قبول کنند کسی را به خاطر بیماری از دست بدهند پس ممکن است اطلاعات پزشکی را مدام با او به اشتراک بگذارند.

احتمالا به خاطر فقدانی که قبلا پیش آمده یک شخص یا اشخاص خاصی را با خود به پزشک و دوره های زیاد چک آپ میبرد.

دلیل ابتلا به خود بیمار انگاری

• وراثت
• فقدان یا از دست دادن
• اضطراب و افسردگی
• سایکو سوماتیک
• تعرض جنسی یا بی توجهی در کودکی

1. وراثت

کودکان از والدین یا بستگان خونی که هیپوکندریا یا خود بیمار انگاری داشته اند بیشتر از سایرین این علائم خود بیمار انگاری را نشان میدهند.
یا والدینی که دچار اضطراب یا افسردگی بوده و کودک را اینطور بزرگ کردند نیز احتمال گرفتار شدن به هیپوکندریا در فرد وجود دارد.

2. فقدان

از دست دادن افراد نه صرفا به دلیل بیماری و قبول نکردن آن میتواند باعث بروز علائم خود بیمار انگاری شود.
وقتی فرد بسیار احساس نزدیکی با اقوام میکرد و ناگهان او را از دستش بدهد بار بزرگ روانی را متحمل خواهد شد.
شخص نگران است و میترسد یا غم شدیدی را احساس میکند که اگر با آن کنار نیاید به بیماری و اختلال منجر میشود.

3. اضطراب یا افسردگی

افرادی که از قبل دچار اضطراب بوده یا دوره های کوتاه و طولانی افسردگی را تحمل کرده و درمان نشده اند در دراز مدت ممکن است به خود بیمار انگاری دچار شوند.

اضطراب باعث میشود فرد از همه چیز نگران باشد و از دست دادن عزیزان و یا سلامتی خود، میتواند دلیل خوبی برای افزایش نگرانی هایی که به آن عادت کرده باشد.

افسردگی برخلاف اضطراب اما از گذشته میگوید و مخصوصا اگر فقدان یا از دست دادن در میان باشد.

علائم خود بیمار انگاری یا هیپوکندریا بسیار در سالمندان شایع است و یکی از اختلالاتی ست که باید حتما پزشک آن را لحاظ کند.

4. احساس درد در اندام ها

سایکو سوماتیک یا بیماری روان تنی یکی دیگر از علائم خود بیمار انگاری ست؛
هنگامی که فشار روانی طولانی مدت باعث احساس درد واقعی در اندامی که سالم است میشود.

5. تعرض جنسی یا بی توجهی در کودکی

همانطور که مسلم است دوره ی کودکی یکی از پر اهمیت ترین دوره های رشد است.

اگر در این دوره اتفاقی باعث شده باشد فرد احساس بیماری کند یا با یک اتفاق ناگوار راجع به بدن خود مواجه شده باشد احتمال دارد در بزرگسالی علائم خود بیمار انگاری در او مشاهده شود.

درمان علائم خود بیمار انگاری

1. روان درمانی

1. درمان شناختی رفتاری
   این درمان باعث میشود تا شصت درصد نشانه ها از بین برود.
   درمان CBT یا شناختی رفتاری بر روی نشانه های قابل مشاهده کار میکند و شناخت فرد را از فقدان ها، بی توجهی و تعرض صحیح میکند به این شکل که قرار نیست روی حال و آینده ی او دوباره تاثیر منفی گذاشته شود.
   فرد میتواند به یک پذیرش نسبتی برسد.
2. طرحواره درمانی
   درمانی ریشه ای و بنیادی تر است که البته نتایج آن زمانبر است؛ فرد باید آگاهی نسبتی داشته و حالش بسیار بد نباشد.
   در این مدل درمان برای علائم خود بیمار انگاری بر ابعاد ناهشیار و کودکی تمرکز میشود تا بتوان به معنای واقعی با آنها مواجه شد و خود حقیقی را پذیرفت.

2. دارو درمانی

داروهایی که به تولید سروتونین یا تاخیر بازجذب آن کمک کنند از جمله SSRI ها میتوانند به خود بیمار انگاری کمک کنند.
همین طور اگر پزشک یا روان درمانگر به این نتیجه رسید که فرد اضطراب، وسواس یا افسردگی هم دارد، که بسیار با علائم خود بیمار انگاری در تناست هستند، باید دارو های مخصوص تجویز کند.

 

نتیجه گیری:

سالمندان بیشترین افراد در معرض خود بیمار انگاری یا هیپوکندریا هستند.
اما به طور کل افراد با کودکی آسیب دیده، وراثت و تربیت نادرست، فقدان فردی نزدیک و عدم پذیرش هر یک از اینها ممکن است به هیپوکندریا یا خودبیمار انگاری مبتلا شوند.

برای درمان باید پیش روان درمانگر رفته زیرا خودبیمار انگاری در جهت تشدید میتواند باعث اضطراب، حمله های پنیک و وحشت زدگی شود که افراد را به طور جدی از زندگی اجتماعی و خانوادگی دور میکند.

 

منابع

HEALTHDIRECT

MOUNTSINIA

MEDICINENET