اختلال استرس پس از سانحه چیست؟

اختلال استرس پس از سانحه چیست؟

اختلال استرس پس از سانحه اختلالی است که به دنبال تجربه یک حادثه شوکه کننده، ترسناک یا تهدید کننده در برخی افراد به وجود می‌آید.

کاملا طبیعی است که بعد از یک حادثه شوکه کننده، احساس ترس داشته باشید. ترس بخشی از پاسخ دفاعی “جنگ و گریز” بدن است، که به ما کمک می‌کند که به خطر احتمالی پاسخ داده یا از آن دوری کنیم. افراد ممکن است واکنش‌های متفاوتی را پس از سانحه تجربه کنند، و اکثر افراد در گذر زمان بهبود می‌یابند. آنهایی که این بهبود را تجربه نمی‌کنند و مشکلاتشان ادامه می‌یابد ممکن است به استرس پس از سانحه مبتلا شده باشند.

چه کسی اختلال استرس پس از سانحه می‌گیرد؟

هرکسی می‌تواند در هر سنی به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا شود. این شامل جانبازان جنگ و افرادی که تجربه تعرض جسمی یا جنسی،سواستفاده، تصادف، فاجعه یا دیگر اتفاقات جدی را دارند، یا شاهد این اتفاقات بوده‌اند می‌شود. افرادی که به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا هستند ممکن است احساس ترس یا وحشت بکنند، حتی وقتی در معرض خطر نیستند.

ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه لزوما به این معنا نیست که شخص تجربه یک حادثه خطرناک را داشته است. گاهی اوقات، پی بردن به اینکه یک دوست یا عضو خانواده یک سانحه را تجربه کرده است، می‌تواند منجر به استرس پس از سانحه شود.

بنا به یافته مرکز ملی اختلال استرس پس از سانحه آمریکا، از هر صد نفر، شش نفر در مقطعی از زندگی‌شان استرس پس از سانحه را تجربه می‌کنند. زنان به نسبت مردان به احتمال بیشتری به این اختلال مبتلا می‌شوند. برخی جنبه‌های حادثه آسیب زا و برخی عوامل زیستی(مانند ژن ها) ممکن است آسیب‌پذیری افراد در برابر این اختلال را افزایش دهند.

علائم و نشانه های اختلال استرس پس از سانحه چیست؟

علائم استرس پس از سانحه معمولا طی سه ماه پس از حادثه آسیب‌زا شروع می‌شوند، اما گاهی اوقات بعدتر از این هم ظاهر می‌شوند. برای برخوردار بودن از معیارهای اختلال استرس پس از سانحه، شخص باید علائم را بیش از یک ماه داشته باشند، و علائم باید به قدری شدید باشند که در زندگی روزمره شخص اخلال ایجاد کنند. همچنین علائم نباید به مصرف دارو، مواد مخدر، یا بیماری دیگری ربط داشته باشند.

سیر بیماری می‌تواند متفاوت باشد. برخی افراد طی شش ماه بهبود می‌یابند، درحالی که برخی دیگر علائمی دارند که تا یک سال یا بیشتر به طول می‌انجامند.

افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه معمولا بطور همزمان به اختلالات دیگری نیز مبتلا می‌شوند، از جمله افسردگی، مصرف مواد و یک یا چند اختلال اضطرابی.

پس از یک سانحه تنشبار، بروز برخی علائم طبیعی است.مثلا، برخی افراد ممکن است احساس جدایی از آن تجربه بکنند، انگار که بجای آنکه تجربه کننده اتفاقات باشند، ناظر آنها هستند.

اختلال استرس پس از سانحه مستلزم داشتن هرچهار معیار زیر برای حداقل یک ماه است:

یک سمپتوم بازتجربه کردن(مانند فلش بک ها، خاطرات و خواب‌های تکرار شونده مرتبط با سانحه، افکار آشفته و تجربه علائم جسمی استرس)

حداقل یک سمپتوم اجتنابی(مانند دوری گزینی از مکان‌ها، رویدادها و اشیای یادآور سانحه آسیب‌زا)

دست کم دو سمپتوم برانگیختگی و تحریکی(مانند به راحتی وحشت‌زده شدن، احساس تنش و تدافعی داشتن، مشکل در تمرکز، مشکل در به خواب رفتن و تدوام خواب، تحریک‌پذیری و زودرنجی و طغیان های هیجانی خشمگینانه)

حداقل دو سمپتوم شناختی یا خلقی (مانند مشکل در یادآوری ویژگی های کلیدی سانحه، داشتن افکار منفی درباره خود و دنیا، احساسات افراطی مقصر بودن معطوف به خود و دیگران و…)

 

کودکان و نوجوانان چگونه به سانحه واکنش نشان می‌دهند؟

کودکان و نوجوانان می‌توانند واکنش‌هاش شدیدی به سانحه آسیب‌زا داشته باشند، اما برخی از علائمشان با بزرگسالان یکسان نیست. در کودکان کمتر از شش سال، این علائم میتوانند شامل عوامل زیر باشد:

خیس کردن تخت بعد از یادگرفتن استفاده از توالت

فراموش کردن چگونه حرف زدن یا ناتوانی در حرف زدن

اجرای سانحه ترسناک در زمان بازی

وابستگی غیرمعمول به یک والد

 

کودکان بزرگتر و نوجوانان معمولا علائمی مشابه بزرگسالان نشان می‌دهند. آنها همچنین ممکن است رفتار اخلالگر یا نامودبانه نشان دهند.

اختلال استرس پس از سانحه چگونه درمان می‌شود؟

بسیار مهم است که هرکسی که دچار اختلال استرس پس از سانحه است با یک متخصص سلامت روان مجرب مشورت کند. درمان‌های اصلی شامل رواندرمانی، دارودرمانی، یا ترکیبی از این دو است. یک متخصص می‌تواند به افراد کمک کند که بهترین برنامه درمانی را با توجه به نیازهایشان انتخاب کنند.

منبع:

National Institute of Mental Health