فرانکل در کتاب انسان در جستجوی معنا میگوید
«من اتاق های شکنجه ی بسیاری دیده ام که انسان های نابغه درست میکنند.»
امروزه ما نیازی به IQ یا هوشبهر نداریم بلکه EQ و نیاز مردم و جوامع است.
هوش هیجانی یا EI چیست؟
برای پی بردن به راه های تقویت هوش هیجانی ابتدا لازم است بدانیم این هوش که به تازگی در بین هوش های مورد تایید روانشناسان قرار گرفته، اصلا چه معنایی دارد!!
EI مخفف شده ی کلمه ی:
emotional intelligence است. این هوش نه تنها در حوزه روانشناسی کارآمد است بلکه در زندگی روزمره نیز به بسیاری از قابلیت های افراد کمک میکند.
هوش هیجانی به انطباق با افراد، اهمیت گفتگوی دوطرفه، احترام، فهمیدن نقطه نظرات و مهارت رسیدن به درخواست های دیگران است.
معرفی کتاب برای تقویت هوش هیجانی
یکی از موفق ترین و باارزش ترین کتاب ها در حوزه هوش هیجانی از نوشته ی دکتر دنیل گلومن هست.
دنیل گلومن روانشناس و نویسنده ی مجلاتی از قبیل “نیویورک تایمز” و “بازخورد کسب و کار هاروارد” بوده.
وی در کتابی با همین نام emotional intelligence ( هوش هیجانی) نوشته: که به طور کلی هوش هیجانی به معنای استفاده از تفکر و تعقل و به نسبت آن انجام فعالیت هایی ست که هنگام وجود هیجانات بسیار فرد از خود بروز میدهد. هر چه هیجانات در راستای سازندگی باشد هوش هیجانی بالاتر و هر چه مدیریت در کنترل هیجانات ضعیف تر که به خرابکاری می انجامد بیشتر باشد نشان دهنده ی هوش هیجانی پایین تر است.
یعنی یک عمل شایسته و حرف مناسب حتی وقتی که به شدت عصبانی هستیم یا میترسیم نشان دهنده ی EQ است. کاری که با هر چه قدر هم هوشبهر و IQ بالا نمیتوانیم انجام دهیم.
فایده هوش هیجانی چیست
- روابط بین فردی
- کار و بیزینس
- زندگی خانوادگی
- زندگی شخصی و عاطفی
1. روابط بین فردی
طبق گفته های اثبات شده ما از کسی خوشمان می‌آید، شخصی را پیشرو قرار میدهیم، از رئیسی پیروی میکنیم، دوستی برامون باارزش و ادمی در نگاه اول جذاب جلوه میکند که هوش هیجانی بالایی داشته باشد!
به همین سادگی روی تمام ابعاد روابط بین فردی این هوش هیجانی تاثیر گذار است. چه بسا میتواند روی زندگی فردی نیز اثر گذار باشد. باعث نظم دادن به کارها و آسان تر پیش رفتن آنها میشود زیرا میدانید عوامل اجتماعی و محیطی مقابل کار شما چیست و آنها را از میان برمیدارید.
2. روابط کاری و بیزینس
وقتی در یک جلسه کاری مهم برق شرکت قطع میشود همه دست پاچه، عصبانی، بی طاقت میشوند.
میخواهند به خانه زیر کولر بروند. متن های پژوهش را نمیخوانند و درست گوش نمیدهند پس در نتیجه احتمال میرود کل تلاش های یک سال شرکت برای موافقت با آن پروژه در خطر باشد.
حال تنها کسی میتواند حال بقیه را خوب کند، با یک جوک خنده دار، خریدن ابمیوه ، سرحال نشون دادن خودش و حرف های ساده تر زدن: فردی‌ست که از هوش هیجانی بالایی برخوردار است.
پس ما با تقویت هوش هیجانی میتوانیم در موقعیت های اجتماعی و کاری بهترین عملکرد را داشته باشیم.
3. زندگی خانوادگی
افراد با هوش هیجانی بالا میدانند چه حرفی را چه موقع و چه طور بزنند یا اصلا آن حرف را نزنند!!
همگی ما متوجه اهمیت این اصل در روابط خانوادگی و فامیل میشویم. اگر همسرمان راجع به مادرمان چیزی به ما میگوید لزومی ندارد آن را مستقیم کف دست مادر خود بگذاریم.
این نمونه بسیار واضح و ساده از تقویت هوش هیجانی بود.
4. روابط عاشقانه و هوش هیجانی
درک نیاز پارتنر و همراه زندگی‌مان میتواند یکی از کلید های موفقیت روابط عاطفی باشد.
زمانی که ما روی هوش هیجانی خود تمرکز میکنیم و آن را ارتقا میدهیم راجع به دیدگاه و نظر دیگران ارزش قائل میشویم. برای رسیدن به تفاهم سوال میپرسیم و میدانیم تمام نظرات ما درست نخواهد بود.
تفاوت EI و IQ چیست؟
1. هوشبهر یا IQ
- هوشبهر به تمام ابعاد ذهنی و هوش فرد گفته میشود که تا قبل از تولد در او بر اثر وراثت شکل گرفته.
- البته فیزیولوژیست هایی معتقدند تا قبل از اتمام دو سالگی هم نورون های مغزی با فعالیت های مناسب کودک افزایش پیدا میکرد.
- یعنی بچه را در مکانی که محرک های زیادی محیطی است مانند بازی های مناسب، صدای نه خیلی بلند و کم، ارتباطات با سایر اعضا خانواده و… را داشته باشد.
در نتیجه ی این افزایش نورون فرد از IQ بالاتری برخورد میشود. به طوری که ناقل های عصبی فعالیت بیشتر و قوی تری دارند. - یعنی در بهترین حالت هوشبهر یک آدم تنها تا دو سال اول زندگیش پرورش می‌یابد و بعد از آن عملا کاری روی آن نمیتوان انجام داد.
- همچنین ارثی بودن آن باعث شکل گیری طبقه ی برتر و طبقات پایینی میشود که اصلا تصور درست نیست.
چه طور روی هوش تا قبل از دوسالگی تاثیر بگذاریم؟
جواب ساده ست: با استفاده از تمام حواس 5 گانه ی کودک به طور عالی و عدم محرومیت از هر کدام از آنها.
یعنی بگذاریم کودکومان تمام صدا ها را بلند و کوتاه بشنود. زبری، نرمی، گرما و سرما را با وسایل و اسباب بازی های مناسب تجربه کند و در کل خیال نکنیم اگر کودک در یک محفظه ی پر از محافظت بزرگ شود بهترین کمک والدین به کودک است!!
آزمون های هوش
از آزمون های معروفی که هوشبهر را میسنجد میتوان به :
آزمون استنبورد بینه
آزمون وکسلر
اشاره کرد. این دو آزمون به خصوص وکسلر به دلیل جمع آوری چندین نمونه آزمون هوش و ارزیابی نقاط مختلف هوشی ( عملی و کلامی، فراخنای اعداد و چیدن مکعب و..) میتوانند کمک کننده باشند.
2. هوش هیجانی یا EQ
- اگر تا قبل از اتمام دو سالگی روی هوشبهر کودک تمرکز کرده باشند، متخصصان، والدین و خود فرد پس از این زمانی روی هوش هیجانی کار میکنند.
- وقتی که دیگر نمیشود روی IQ تاثیر گذاشت آنوقت تنها چیزی که قابل پرورش هست، تقویت هوش هیجانی افراد است.
- هوش هیجانی همیشه و در هر ثانیه ای میتواند بهتر و بهتر شود و به نسبت فرد را هم به کیفیت بالاتری از زندگی برساند.
- کاری که هوشبهر فقط نسبت به یک سری افراد خاص که در نتیجه ی وراثت است، انجام میدهد.
- چه بسا بسیار افراد باهوشی که به خاطر نداشتن هوش هیجانی نتوانستند از تختشان بلند شوند و از آن استفاده کنند!
چرا از هوش هیجانی استفاده کنیم
1. ویژگی های شخصیتی مدعی تقویت هوش هیجانی
به جز اینکه استفاده از هوش هیجانی باعث افزایش و بهتر شدن توانایی و مهارت کنترل هیجانی فرد میشود؛ باعث میشود تا رهبر های بهتری باشیم!!
یکی از ویژگی های شخصیتی بسیاری از افراد تمایل به رهبری است. منظور هدایت هزار نفر نیست. همین که شما شام را انتخاب کنید یا سفر خانوادگی را تعین کنید یا سرپرست چهار نفر در محل کار خود شوید خواسته ی غیر منطقی نیست.
تقویت هوش هیجانی به شما برای رسیدن به فهم جمعی و رهبری کمک میکند.
2. فطرت انسان نیازمند تقویت هوش هیجانی
سوال جالبی در یکی از مجلات از دکتر گلومن پرسیده شد که قابل ذکر است:
چرا افراد به سرعت هیجانی میشن؟ این هیجان زیاد باعث میشه نتونن از هوش بین فردیشون استفاده کنن؟
خبرنگار ادامه داد که “امروز صبح وای فای قطع شده بود و من از عصبانیت سرخ شده بودم. میخواستم فقط یه جایی رو پیدا کنم، به جای اینکه آروم باشم و به راه حل ها و کمک گرفتن فکر کنم.”
دکتر دنیل گلومن اینطور پاسخ داد:
- به طور فطری مغز آدم طراحی شده برای جنگل!
- در گذشته وقتی احساس خطر میکردیم که یک حیوانی قرار بود ما را بخورد باید سریع میزدیم بیرون و میجنگیدیم.
- یا وقتی گرسنه بودیم که با قدرتی چند برابر، دنبال شکار میگشتیم.
- اما زندگی امروزی که در جنگل نیست!
- هرچند ظاهرا ذهن ما براساس کهن الگو ها، طبق زندگی در جنگل شکل گرفته.
- پس ناخوداگاهمان این طور برنامه ریزه شده که به هر مسئله ای حتی جدید، مثل تکنولوژی، پاسخ های قدیمی میدهد.
3. افزایش سطح امنیت
- یکی دیگر از کارکرد های عالی هوش هیجانی بالا بردن سطح امیت روانی است.
- در اولین مرحله امنیت روانی نیازمند یک درونی اطمینان از خود است.
- و بعد از آن درک مردم و احساس امنیتی که در کنار آنها تجربه خواهیم کرد.
ما همیشه از خودمان میپرسیم این امنه؟ جایی که کار میکنم؟ رابطه ای که دارم؟
و کورتکس هست که وقتی این امنیت در ابعاد مختلف برای انسانها نقض میشود، شروع به فعالیت و واکنش دهی میکند.
بدن هم میداند باید با همه ی انرژی منفی یا مثبت خود به جنگ این ناامنی برود.
اما افراد با تقویت هوش هیجانی یا آنهایی که این هوش را از کودکی با محیطی غنی که والدین فراهم کرده دارند، نیاز های خود را با واقعیت تطبیق داده، صحبت و پرسش ها را واضح دارند و به جواب ها با توجه به منطق و عقلانیت اکتفا میکنند.
بدون دیدگاه