تکنیک روانشناسی تاریک به انواع اعمال، گفته‌ها و شرایطی اطلاق می‌شود که برای رسیدن به خواسته، نیاز و اهداف شخصی یا اجتماعی افراد صورت گیرد.
این تکنیک ها به خودی خود علمی نیست و یک اصطلاح برای افرادی که صداقت چندانی ندارند و به خوبی بازی های ذهنی را بلدند گفته می‌شود.
تکنیک های روانشناسی تاریک
تا به حال با افرادی مواجه شده‌اید که گویا به راحتی و در کم‌ترین زمان رهبری را به عهده می‌گیرند؟
کسانی که قبل از اینکه متوجه‌شوید به مرزهای امن‌تان وارد شده و جزو آدمهای صمیمی به حساب می‌آید؟
در زندگی همه‌ی انسانها زمانی وجود دارد که نفر دوم یا حتی آخر شده باشند. مهم نیست این به دلیل پاچه‌خواری بهتر همکارشان بوده یا کاریزمای رقیب عشقی و همکلاسی خود.
اما آنچه شایان به ذکر است، توجه به این موضوع که ممکن است آنها از تکنیک روانشناسی تاریک استفاده کرده باشند.
این تکنیک ها در دسته های متفاوتی پخش می‌شوند و کتاب های معروفی در این باب چاپ شده که می‌توان از ولیام کوپر و زک آدامز با ترجمه های فارسی نام برد.
در اینجا 5 دسته از تکنیک های روانشناسی تاریک یا سیاه را به شما خواهیم گفت و سپس به نقد و بررسی کتاب های این حوزه می‌پردازیم.
روانشناسی تاریک چیست
پیش از رسیدن به تکنیک های اصلی دستکاری روانی، از روانشناسی تاریک یا به انگلیسی dark psychology آگاه باشید.
ابزار مورد استفاده برای روانشناسی تاریک، علمی یا بر مبنای رشته‌ای آکادمیک نیست.
روانشناسی سیاه به اعمال افرادی گفته می‌شود که با سخنان، ژست ها یا مکالمه هایی که پیش می‌برند به طور نابرابری روی دیگران تاثیر گذاشته تا به خواسته و امیال خود برسند.
روانشناسان معتقدند دستکاری های ذهنی و هدایت نامحسوس دیگران به سمت و سوی هدفی مشخص، در افرادی با چنین اختلالاتی دیده می‌شود:
- خودشیفته
- سایکوپات
- مرزی و دو قطبی در دوران رکود احساسات
- آنتی سوشال یا ضد اجتماعی
روانشناسی تاریک، در جوامع مکانیکی و به شدت رقابتی امروزه یکی از چالش هایی هست که افراد صادق و پرتلاش باید آن را زنگ خطری برای در تله افتادن بدانند.
همینطور که لازم است در مقابل شخصی که سرماخوردگی دارد ملاحظات لازم انجام شود، اشخاص با ترفند های روانشناسی سیاه هم نیاز به شناسایی و عکس‌العمل مناسب دارند.
اختلالات روانی در تکنیک روانشناسی تاریک
روانشناسی سلامت، افراد سالم را در عدم بروز رفتار یا فکر نابهنجار تتعریف می‌کند.
بخشی از نابهنجاری یعنی فرد طبق الگوی سالم جامعه و بدون ضرر به دیگران زندگی خود را جلو نمی‌برد از انواع اخاذی ها تا اجبار و فریب برای پیش بردن اهدافش استفاده می‌کند.
در حالی که شدت و تکیه بر برخی تکنیک های روانشناسی تاریک که خفیف و گاهی اوقات بوده شبهه‌ای برای اختلالات روانی همراه دارد، برخی افراد به طور حتم در دسته ی اختلالات زیر قرار می‌گیرند.
1.خودشیفته
دسته ی اول که در استفاده از تکنیک روانشناسی تاریک زیاده روی می‌کنند و تا مرز آسیب به دیگران می‌روند، خودشیفته ها هستند.
- مشخصه ی وجود این اختلال روانی یعنی:
- استحقاق و رضایت خود در بالاترین درجه ی اهمیت
- توقع برای قدردانی و دیدن زحمات وی
- ادعای درک شدن تنها توسط افراد باهوش و برخوردار از درجه ی بالای اجتماعی
ملزومات استفاده از تکنیک روانشناسی تاریک را برآورد می‌کند.
آنها خود را بهتر از بقیه می‌بینند، در بالاترین سطح از دیگران قرار دارند و لزوم به دیده شدن و قدردانی به وفور مشاهده می‌شود که در نتیجه به آنها اجازه می‌دهد از تکنیک های روانشناسی سیاه بهره جویند.
2.سایکوپات
مشخصه ی اصلی این بیماری: عدم همدلی و وجدان هست.
زمانی که بیمار بسته به سن تا جایی که توانایی دارد از هر بازی ذهنی، تکنیک های تحریف واقعیت و اعمال نسنجیده برای عذاب دیگران استفاده می‌کند سایکوپات توصیف شده و دارای درجات متفاوت از این اختلال روانی است.
می‌توان به سادگی متوجه شد تکنیک های روانشناسی سیاه تا اندازه بسیاری در رفتار و گفتار این افراد برای رسیدن به خواسته ها و غرایز خود مشهود است.
3.مرزی یا دو قطبی
اختلال مرزی، دو قطبی و افسرده ها زمانی که بسیار عاجز در همراهی دیگران هستند و وجود آنها را به نوعی حیاتی برای خود می‌دانند، می‌توانند از یکی از تکنیک روانشناسی سیاه که بسیار معروف است به نام : گس لایت، استفاده کنند.
در ادامه تمام تکنیک های روانشناسی تاریک توضیح داده خواهد شد.
4.ضد اجتماعی
آنتی سوشال یک اختلال روانی است که آسیب به دیگران، حیوانات و حتی معشوق خود برای آنها لذت‌بخش است. این افراد از کودکی نشانه هایی از آزار به حیوانات، عدم اهمیت به قوانین و در بزرگسالی آسیب به اموال عمومی، دزدی و قمار و روابط جنسی خارج از چهارچوب را نشان می‌دهند.
بدون شک افراد ضد اجتماعی تکنیک روانشناسی تاریک را برای رسیدن به مسیری هموار تر جهت ارضا خواسته های نابه‌جا و همراهی دیگران در پذیرفتن خظرات می‌دانند.
درک تکنیک روانشناسی تاریک و دستکاری
در این بخش به توضیح تکنیک ها و دستکاری های عاطفی، منطقی و ذهنی افرادی می‌پردازیم که از روانشناسی تاریک استفاده می‌کنند.
همانطور که بالاتر گفته‌شد تفاوت در شدت این استفاده مهم است.
گاهی برای تمام کردن بحث، رساندن منفعت یا همراهی دیگران برای کاری مردم‌پسند، اشخاص از تکنیک های سیاه استفاده می‌کنند و هدف سودجویی یا آسیب ندارند.
درحالی که برخی به طور اخص تنها به خود فکر کرده، از منطق صحیحی برخورد نیستند و توانایی آسیب به دیگران را دارند.
با توجه به این موضوغ، درک روانشناسی تاریک کمک کننده خواهد بود تا بدانید با چه حرفها و حرکاتی اعتماد دیگران را سریع جلب کنید، توجه را برانگیزید و افکار مشوش را سمت و سویی درست جهت بدهید.
ولی استفاده ی مکرر از این روش ها و این تصور که شما بهتر از همه می‌دانید یا حق دارید با دستکاری ذهنی و عاطفیِ دیگران به خواسته های خود برسید ممکن است نشان از اختلالات گفته شده یا هر بیماری روانی ـ ارثی دیگر داشته باشد، اعم از عزت نفس پایین یا اضطراب های پنهان.
5 تکنیک روانشناسی تاریک
هر کدام از تکنیک های روانشناسی سیاه بعد از تعدادی پژوهش های بالینی و کلینیکال بر روی اشخاص زیادی، تایید و مورد نام‌گذاری و صحبت بیشتر قرار گرفته است.
لازم به ذکر است برخی به دلیل تقویت هوش هیجانی یا همان EI (emotional intelligence) بالا و رگه هایی از خودشیفتگی یا خودبزرگ بینی به عنوان یک مکانیزم دفاعی، و حتی به طور ناخودآگاه از این تکنیک روانشناسی تاریک استفاده می‌کنند.
1.کنترل هوشمندانه یا فریبنده
کنترل هوشمندانه روشی است که افراد برای زیبا و فریبنده جلوه دادن یک موضوع بسیار خنثی یا حتی منفی استفاده می‌کنند.
این تکنیک روانشناسی سیاه می‌تواند شامل نگفتن تمام حقیفت، پوشاندن حقیقت در زرق و برق حوادث دیگر یا مهم جلوه دادن بخش های دیگر داستان باشد.
به طور مثال در اولین قرار با همسر آینده خود ضمن پرسیدن چه‌طور به پایان رسیدن روابط قبلی، او پاسخ می‌دهد:
ما بسیار دوستانه از هم جدا شدیم. رابطه‌مون معتمدانه و صمیمی بود طوری که حتی رمز گوشی و ایمیل آدرس همدیگه را هم داشتیم و…
شاید بسیار خوب و عالی به نظر برسید اما حقیقت در پس این جملات، با استفاده از کنترل هوشمندانه پنهان شده.
ممکن است او فردی به شدت مشکوک و پارانویا باشد. رابطه‌ای که داشته نه تنها بدون صداقت بلکه همراه بد دلی بوده که تمام رمز های شبکه اجتماعی و موبایل همدیگه را داشته و چک می‌کردند.
2.گس لایت
ترجمه ی دقیق و مناسبی برای این اصطلاح وجود ندارد اما مشابه به آن را بسیار دیده‌ایم. بهترین ترجمه برای تعریف آن: تحریف احساسات و چرخاندن واقعیت است.
گس لایت کردن، زمانی اتفاق می‌افتد که فرد ماجرای اتفاقی که با او تجربه کرده‌اید را به گونه‌ای کاملا متفاوت و با اعتماد به نفس بالا و تجزئیات متفاوت تعریف می‌کند.
به این مثال توجه فرمایید، فردی از همکار خود می‌پرسد چرا در همایش روز قبل نامی از او برای پژوهشی که همکاری کرده اند نبرده.
شخص مقابل با این تکنیک روانشناسی تاریک اظهار می‌کند نامش را خوانده اما او به خوبی نشنیده و اصلا خواندن اسم مهم نیست درج پروژه‌شان در رزومه کاری از اهمیتی بالاتری برخوردار است. او حتی همکارش را به بی انصافی متهم می‌کند و می‌گوید به او حسادت می‌ورزد.
در نهایت گس لایت، احساسات عوض شده و فرد حتی نمی‌تواند به خود و احساساتش اطمینان داشته باشد.
3.مثلث سازی
این رفتار مثال کسانی‌ست که نه تنها مهارتی برای حل مشکلات خود با دیگران ندارند بلکه از به هم خوردن روابط شخص مقابل برای رسیدن به حل مشکلات خود استفاده می‌کنند.
افرادی که از مثلث سازی استفاده می‌کنند، تملک‌جو و فاقد هرگونه مهارت همدلی و ابراز عقاید هستند.
مثلا سیمین به خاطر دوستیِ آذر با دختر جدیدی ناراحت و نگران است که رفاقت آنها به هم بخورد. به جای اینکه سیمین مستقیم مشکل و احساساتش را در میان بگذارد حرفهایی می‌زند تا رابطه ی آذر با دوست جدیدش را به هم بزند.
این احساس حتی می‌تواند نسبت به خود فرد هم باشد.
زمانی که خودش به دو بخش تقسیم شده؛ یکی که تمام خوبی های دنیا را دارد و بسیار توانا هست و یکی دیگر که بدی هایی از جمله حسادت و تنفر در او دیده می‌شود.
شخص تحمل حمل کردن آن رفتار ها و هیجانات منفی را ندارد پس آن را به نفر سوم و خارجی نسبت می‌دهد.
این نوعی مکانیزم دفاعی هست که فروید آن را پروجکشن یا فرافکنی نامیده.
4.بمباران عشقی
بمبارات عشقی به عنوان تکنیک روانشناسی تاریک ناراحت کننده و بدون احساس همدلی و درک از سمت دیگران است. تنها یک نفر آن را می‌فهمید و آن قربانی ماجرا هست.
در بمباران عشقی شخص برای معشوق خود کادو می‌خرد، هر بار که او را می‌بیند به نوعی احساس علاقه‌ی شدید ابراز می‌کند و از هیچ چیز برای نشان داد شدید علاقه‌ی خود نمی‌گذرد.
همه، آنها را از دور زوجی خوشبخت و خوشحالی می‌بینند در حالی که تمام این ابراز عواطف شدید و زیاد که گاه بسیار گران‌قیمت است، به دلیل تحت کنترل داشتن شریک عاطفی خود است.
در بمباران عشقی، شریک عاطفی یک نوع احساس عذاب وجدان در ترک کردن یا بیان هر مشکلی در رابطه دارد زیرا شخص مقابل بسیار به او ابراز علاقه کرده و او را می‌پرستد.
بهتر است برای فهمیدن نوع عشق خود و روابط بهتر و شفاف تر، تست قصه عشق استرانبرگ را انجام دهید.
5.بهره برداری
این تکنیک روانشناسی تاریک یکی از تاریک ترین توانایی های بشری که اتفاقا بسیار هم به درد زندگی امروزه می‌خورد، است.
بهره برداری یعنی نزدیک شدن به منظور آگاهی از شرایط، نقاط قوت و ضعف دیگران تا در زمانی مناسب که لازم بود از آنها بر علیه فرد استفاده شود.
مثال ساده‌ی آن، دغل بازی است که به سالمندان نزدیک شده و با کمک به آنها رمز کارت و کلید خانه شان را به دست می‌آورد؛ سپس دزدی یا هر سوء استفاده‌‌ی دیگری علیه آنها انجام می‌دهد.
روانشناسی سیاه چه طور کار می‌کند
سازو کار روانشناسی تاریک به EI بالا و توانایی های شناختی و احساسی نیازمند است. افرادی که بهتر از بقیه به کوچکترین نشانه های توجه می‌ورزند، می‌بینند، می‌شنوند و درک بالایی از احساسات و زبان دارند در روانشناسی سیاه خبره هستند.
این افراد از روش های متفاوت استفاده می‌کنند تا با شناخت کافی از مهارت های خود و نیاز‌های طرف مقابل، او را به سمت اهداف خود سوق دهد.
برای پاسخ به این موضوع که روانشناسی سیاه چه‌طور کار می‌کند، جواب واضحی وجود ندارد. افراد با آگاهی یا ناخودآگاه از تکنیک هایی استفاده می‌کنند تا ذهن را دستکاری، عواطف را در جهتی برانگیخته و توجه به برخی قسمت های حافظه و خاطرات را کم یا زیاد کنند.
هر کدام از این تلاش ها که در نهایت به رسیدن به هدف کاری، زندگی شخصی یا موفقیت های تحصیلی باشد روانشناسی تاریک نامیده شده.
تکنیک روانشناسی تاریک و کتاب های مربوط به آن
در اینجا به معرفی کتابهایی حول محور تکنیک و راه های روانشناسی می‌پردازیم.
تمام این کتابها و سایر نوشته ها، موضوعات خود را صرفا بر اساس افراد بیمار یا روانپریش ننوشته‌اند بلکه برخی به شرکت ها و موسسات، چگونگی رسیدن به قدرت و موفقیت کاری یا بقا در دنیای قدرت های مکانیکی می‌دانند.
1. کتاب روانشناسی تاریک و دستکاری ویلیام کوپر
در این کتاب چنین پرسش هایی روبه رو می‌شوید:
تا به حال مورد سوء استفاده در رابطه قرار گرفته اید؟
چه کسی دوست ندارد برخی تکنیک ها برای جذب و کاریزمای بالا را بداند؟
کتاب روانشناسی تاریک اثر ویلیام کوپر به شما توانایی تشخیص انواع تکنیک روانشناسی تاریک، جلوگیری از تاثیر پذیری و آموزش مهارت های لازم برای پیروزی در مکالمات را می‌دهد.
چرا کتاب را بخوانم؟
روابط و دوستی های سمی را شناخته و از آنها خارج می‌شوید؛ تکنیک های شستشوی مغزی را که باید از آن دوری کنید آشنایی پیدا کرده؛ نحوه تشخیص یک دستکاری را می‌آموزید.
2. کتاب روانشناسی تاریک زک آدامز
در این کتاب روش های متقاعد سازی، اجبار و اقتناع مورد بررسی قرار گرفته‌است.
زک آدامز نویسنده ی کتاب روانشناسی تاریک معتقد است نه تنها افراد به نسبت غریبه، که این دستکاری های احساسی از سمت نزدیک ترین اشخاص یعنی خانواده هم مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ پس اگر از روابط سطحی و مورد سوء استفاده قرار گرفتن خسته شده‌اید پیشنهاد شده این کتاب را بخوانید.
3. بازی هایی که مردم می‌کنند
کتاب مذکور به تحریر اریک برن، روشی برای درک تعاملات اجتماعی است.
چرا این کتاب را بخوانم؟ بازی های پیچیده ای را رمزگشایی می‌کند که افراد در گفتگو های روزمره تا کنفرانس های عالی و جرو بحث های حساس از آن استفاده می‌کنند.
کتاب بازی هایی که مردم می‌کنند، به شما درکی برای روابط بین فردی، دستکاری ها و شناسایی در پی شکستن الگو های روانشناسی تاریک می‌دهد.
4. تاثیر؛ روانشناسی اقناع
روانشناسی اقناع، نوشته ی رابرت بی سیالدینی حول موضوع به شدت جالب توجه یعن مکانیزم های متقاعد سازی می‌گردد.
کلید واژه هایی را بررسی می‌کند از جمله: اثبات اجتماعی، اقتدار، دوست داشتن، تعامل، تعهد و سازگاری.
چرا کتاب را بخوانم؟ روانشناسی اقناع به این می‌پردازد که چه طور از رفتار متقابل یعنی تمایل افراد به پاسخ محبت، استفاده‌ای به جا داشته باشیم.
و یا چه‌طور از طریق اثبات اجتماعی به معنای زمانی که عدم آگاهی کافی تقاضا را افزایش می‌دهد، کسب و کار ها را راه‌اندازی و در آن موفق باشیم.
منابع:
بدون دیدگاه